104341

LOGKA

Racjonalność przekonań

-    czy.nieracjonalne' znaczy: .fałszywe'?

nie; istnieją przekonania nieracjonalne i prawdziwe, jak i racjonalne i fałszywe [np. jakakolwiek

odrzucona teoria naukom]

-    przekonanie nieracjonalne wynika z przecenienia prawdopodobieństwa: sąd racjonalny jest sądem ostrożnym

przekonanie nieracjonalne:

-    do orzeczenia o nieracjonalności twierdzenia nie wystarcza ani jego źródło, ani treść, ale niezgodność tego twierdzenia z pewnymi ogólnymi prawdami

-    nie możnażądać racjonalności od przekonań elementarnych; racjonalne nie są twierdzenia taktowane pizez uczucia, niektóre sądy etyczne, nieudowodnione twierdzenia

-    z przekonaniami nieracjonalnymi nie polemizuje się

- a jednak istnieją przekonania nieracjonalne, bez których nie da się żyć; człowiek nie kieruje się racjonalizmem, a racjonalizacją- upraszcza wiele rzeczy (nie ma wyboru, zbyt wiele sądów musiałby zawiesić); przekonania nieracjonalne mogą być źródłem równowagi psychicznej; wiele spośród nich jest wynikiem myślenia życzeniowego [człowiek zdrwry ma zawyżoną samoocenę, przecenia swoją rolę na świecie]

stereotyp - często wpojony, bezpodstawny -»uogólnienie

problem racjonalności wierzeń religijnych (według M.Przelęckiego)

[problem racjonalności jest jednym z podstawowych zagadnień filozoficznych - dlaczego vrierzenia religijne mąą być od tych rozważań niezależne?]

racjonalność

i i

logiczna pragmatyczna

oparta na racjach logicznych - uzasadnionych oparta na racjach pragmatycznych - wyborze przekonaniach    korzystniejszej alternatywy [coś logicznie

nieracjonalnego może być korzystniejsze od samych racji logicznych]

■przekonania religijne nie są racjonalne logicznie, gdyż stopień ich uzasadnienia jest znacznie za niski w stosunku do stopnia pewności tych przekonań;

-racjonalność pragmatyczna przekonań religijnych zależy od systemu wartości podmiotu (wiara może stać w tej hierarchii wyżej niż racje logiczne); za wiarą nie przemawiają ściśle określone względy, ale jej owoce;

przekonanie racjonalne - (definicja cząstkowa) - przekonanie dostatecznie uzasadnione (prawdziwe przesłanki, prawdziwość formalna (dedukcyjna))