104491

dylćK ja — odroczenie sprawy na następny rok, dokonane w wyniku usprawiedliwionej przez np. chorobę, uwięzienie, sprawę

0    więcej w innym sądzie, lekka choroba mogła usprawiedliwić tylko raz, obłożna raz lub dwa

iiiesfanne - kara sądowa nakładana na pozwanego, który nie stawił się w 1 i 2 terminie, wyznaczano oprócz tego termin trzeci iuew7ruszalny (pod rygorem przegrania procesu)- rok zawity

185.    Rozprawa:

cechy - ustna, jawna, wedhig statutów KW miały odbywać się rano

ftifjbiqŁr.9iprgt»y:

1. żądanie skarp - przedstawiał je ściśle wedhig pozwu powód, pozwany wyjaśniał swoje stanowisko odpór 2 Jeśli pozwany uznał roszczenia powoda - koniec proc.; jeśli nie uznał, następowało litis eon t es talio - wdanie się w spór -jeśli pozwany nie skorzystał z ekscepcji. sędzia wyznaczał termui na postępowanie dowodowe 3. Pozwany mógł przed wdaniem się w spór obronie się ekscepcją:

ekscepcje peremp tory jne - powodują oddalenie pozwu - przedawnienie, fatalia iuris - powód olał sprawę przez rok i 6 tyg ekscepc je dylatoryjne - odraczały sprawę - wystąpienie bez asystencji, niewłaściwość sądu ze względu na stan 4 Po załatwieniu ekscepcji rozpoczynało się meritum sprawy - przedstawiano swoje racje przed sądem, od przywilejów nieszawskich można było tylko korzystać z żałob (twierdzeń) i odeprzy (odpierania twierdzeń)

186.    Bliższość do dowodu:

pierwszeństwo w przeprowadzaniu dowodów - im wyżej stan. tym większe pierwszeństwo, gdy szlachcica oskarżono o

łotrostwo lub kradzież - miał on bliższość do dowodu jeśli cieszył się dobrą sławą, w procesie o zbiegostwo - właściciel

zbiega, jeśli równa pozycja stanowa stron - pierwszeństwo z reguły miał pozwany

formalna teoria dow odów - prawo ustalało które dowody są ważniejsze

praw idluik - osoba zaufania publicznego, przed którą toczono postępowanie dowodowe

187.    Środki dowodowe;

przysięga - dowód samodzielny, rota przysięgi była ustalana przez sąd w zależności od sprawy, jej zaufanie wiązało się z karami za krzywoprzysięstwo, rozróżniano przysięgi oczyszczającą i oskarżającą, rota przysięgi najczęściej była po polsku, jakakolwiek pomyłka powodowała nieważność przysięgi

uroczyste przyrzeczenie mówienia praw dy - składali je biskupi i inne osoby szczególne zaufane zamiast przysięgi współprzysiężnicy - musieli złożyuć przysięgę wraz ze stroną w sprawach cięższej wagi. gwarantowlai oni prawdomówność

1    rzetelność strony, nie stanowili odrębnego środka dowodowego, jedynie popierali przysięgę

ordalia - inaczej sądy boże - Bóg nie dopuści do krzywdy niewinnego, sprawi, że niewinny wyjdzie z niej zwycięska natomiast winny w mej polegnie, stosowano, gdy brak było uinyrli dowodów pozwanemu

Rodzaje or dalio*;

próba wody zimnej - wrzucano gostka do wody związanego i unieruchomionego - jeśli tonął, wygrywał sprawę i go wyciągano; próba wody gor.jcej - koleś zanurzał rękę w kotle gorącej wody i wyjmował z niej jakiś przedmiot pojedynek sądowy - prowadzone między chłopami (na kije), między rycerzami (na miecze) lub mieszane (na broń pozwanego), duchowni i rycerze pozwani przez chłopów mogli stawić zastępców

próba żelaza - stosowano jeśli strona me mogła walczyć w pojedynku, niesienie w ręce przez 3 kroki rozpalonego żelaza, lub przejście 3 kroków po gorącym żelazie - jeśli nie przeszedł / nie utrzymał żelaza to przegrywał, wygrywał jeśl w trzy dni po opatrzeniu świętym woskiem me było śladów oparzeń

wstecz - stosowana w procesie ustnym, jeśli jedna ze stron stwierdziła ze dane postępowanie toczyło się w innym sądzie, wysyłano do tego sądu posłańca - komornika, komornik zdawał sędziemu relację z tego czegfo się dowiedział świadkowie - zeznania woźnych sądowych - woźny stwierdzał naocznie zdarzeiue i wnosił relację, wg statutów KW mógł zeznawać ekskomuiukowany (jeśli brak było innych świadków), ale nie mógł pozbawiony dobrej sławy dokument - wraz z rosnącym znaczeniem prawdy materialnej, niekiedy ważniejszy niż świadkowie

ogłaszano publicznie, ustny, od XIII w. na żądanie i koszt strony pisemny, opatrując piecząciąksięcia i asesorów, od XIV w. wyroki wpisywano do ksiąg sądowych, a stronom za opłatą wydawano wyciąg z nich. wyrok końcowy był zawsze stanowczy formy ustalenia w yroku prawomocnego - klauzula zobowiązująca przegranego do wiecznego milczenia, lub zakład trzesne - potem pamiętne, opłata składana sędziemu po wyroku przez wygrywającego

189, Środki atautotat od wyroku;

remisja - w toku procesu sąd przekazywał sprawę do rozstrzygnięcia sądowi wyższemu, czyniono to też na żądanie strony, jeśli dowiodła że sąd wyższy jest dla mej właściwy

nagana sędziego - strona niezadowolona z wyroku pozywała sędziego o to. iż sądził niesprawiedliwie - nagany sędziego inozna było dokonać natychmiast po zapadnięciu wyroku (tylko i wyłącznie), sędzia naganiony proszony był o woźnego, który pozywał go pozwem ustnym, sędzia naganiony musiał się wstrzymać od sądzenia spraw - dochodziło do procesu z sędzią jako pozwanym, bliższość do dowodu (świadkowie) przysługiwała sędziemu, proces naganowy wstrzymywał proces właściwy, jeśli sędzia przegrał, tracił urząd

kocz - zakład wnoszony przez naganiającego, przypadał sędziemu jeśli nagana sędziego okazywała się niesłuszna

12Q,ligslqiQwaiiię mMMmb

jednanie - w czasie procesu z zakresu prawa ptywatnego w każdej chwili snony mogły pójść na ugodę

D. POSTĘPOWANIE EGZEKUCY JNE

191.    Iśgzekucia osobista:

szybka, dokonywana zaraz po wyroku, przegrywającego wiązano i oddawano w ręce wygrywającego

192.    Kgreknc ja mąjątkowa:

dążenie (dążą) - najpierw na bydle i trzodzie, potem innych rzeczach ruchomych

egzekucja na nieruchomośdadi - jeśli powyższa nie starczyła, urządzano egzekucję na nieruchomościach - polegało to na wwiązaniu sądowym w określoną nieruchomość, jeśli i to nie dało rezultatu - egzekucja osobista