Historia (lo/ofii - Duns S/kot 1
Duns Szkot (1266 - 1307)
• przewaga wiary nad rozumem
o nauka - to. co jest znalezione przez rozum
o rozumem nie można dowieść własności Boga. nieśmiertelności duszy czy
stworzenia jej przez Boga. udziału Boga w działaniach stworzenia - to są prawdy objawienia i wiary, a nie rozumu i nauki o odrzucenie pojmowania wiary jako wiedzy
• przewaga intuicji nad abstrakcją
o poznanie nie jest abstrakcyjne, musi je poprzedzać poznanie intuicyjne o intuicja - akt bezpośredniego poznania przedmiotu obecnego, stwierdzenie istnienia i obecności rzeczy
o intuicja daje poznanie indywidualne i egzystencjalne
• przewaga jednostki nad ogółem
o indywidualność to podstawowa cecha bytu
o połączenie indywidualizmu z pojęciowym realizmem - wszystko, co zawarte jest w pojęciu, zawarte jest w rzeczy
• przewaga woli nad myślą
o wola jest wolna z natury, dlatego kieruje rozumem o koncepcja poznania
■ pierwsze stadium poznania odbywa się bez udziału woli
■ drugie stadium z udziałem woli. która wprowadza moment aktywności i wolności w działania rozumu
o prymat woli - najdoskonalsza władza umysłu, zbliża człowieka do Boga o skoro wola jest najdoskonalsza, więc Bóg jest wolą
■ cechą woli jest wolność - Bóg jest wolny
■ ogranicza go tylko niemożność tworzenia rzeczy sprzecznych i niemożliwych
o prawdy są prawdami tylko dlatego, że Bóg tak zadecydował
• cała teologia zostaje wyłączona ze sfery rozumu i nauki, gdyż jest całkowicie zależne od niepojętych wyroków Bożych