5826504636

Plotyn, św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu, Jan Duns Szkot, Wilhelm Ockham. Przedmiotem wykładów (część pierwsza) będzie filozofia Platona i Arystotelesa w aspekcie formowania się tych dwóch odrębnych systemów, jak i ich wpływu na późniejsze kierunki filozofii. Omówiony zostanie aspekt teoretyczny i praktyczny filozofii uprawianej w platońskiej Akademii i aiystotelesowskim Lykeionie. Część poświęcona filozofii średniowiecznej ma stanowić komentarz do słów Bernarda z Chartres, iż Jesteśmy karłami na barkach olbrzymów” ukazując recepcję myśli platońskiej i arystotelesowskiej w filozofii średniowiecznej. Celem drugiej części wykładów jest pokazanie, że znajomość filozofii średniowiecznej jest niezbędna dla poznania dróg kształtowania się i rozwoju późniejszej myśli filozoficznej.

Literatura przedmiotu

Bóhner, Ph., Gilson, E., (1962), Historia filozofii chrześcijańskiej, Warszawa. Copleston, F., (2000), Historia filozofii, t. II, Warszawa.

Kirk, G., Raven, J., Schofield, M., (1999), Filozofiaprzedsokratejska, Warszawa. Reale, G., (2002), Historia filozofii starożytnej, Lublin.

Formy i warunki zaliczenia przedmiotu

Zaliczenie z oceną.

Filozofia nowożytnia

Osoba prowadząca: dr hab. Miłowit Kuniński, prof. WSB-NLU Tematyka zajęć (tematy egzaminacyjne):

Wykłady koncentrują się na głównych problemach filozofii nowożytnej w układzie historycznym: metafizyka, koncepcja poznania, spór empiiyzmu z racjonalizmem o źródła i metody poznania, miejsce poznania naukowego w systemie wiedzy.

1.    Franciszek Bacon: teoria idoli, teoria eksperymentu i indukcji eliminacyjnej. Problem metody filozofii jako cecha filozofii nowożytnej. Stosunek do tradycji filozoficznej, w szczególności do scholastyki.

2.    Sceptycyzm francuski 2. poł. XVI w. Wątpienie metodyczne (argumenty sceptyczne) jako sposób ustanowienia początku filozofowania w filozofii Kartę zj u sza. Prawidła metody Kartezjusza (analiza i synteza). Relacje między intuicją i dedukcją.

3.    Teza Cogito, ergo sum i jej charakter: interpretacje samego Kartezjusza. Interpretacja J. Hintikki (performatyw). Problem substancjalności cogito. Poznanie intelektualne (lumen naturale) a poznanie zmysłowe (teoria tchnień życiowych). Dualizm metafizyczny: res cogitans, res extensa.

4.    Prawdziwość i fałszywość sądów i idei. Rola woli w wydawaniu sądów. Kartezjuszowe dowody na istnienie Boga i ich krytyka (Hobbes, Gassendi). Dowód ontologiczny Kartezjusza a dowód św. Anzelma z Proslogionu. Prawdy wieczne: rozum czy wola Boga.

5.    Koncepcja drzewa wiedzy w filozofii Kartezjusza i jej znaczenie. Koncepcja poznania rozumowego i empirycznego: dedukcja, rola hipotez kontrfaktycznych.

6.    Relacje między filozofią B. Pascala i filozofią Kartezjusza: problem metody geometrycznej, zakwestionowanie racjonalistycznej metafizyki (krytyka dowodów na istnienie Boga).

7.    Porządek serca i porządek rozumu. Wiara, wiedza niewyartykułowana i wiedza dyskursywna (wiedza jaki wiedza że). Zakład Pascalowski i wiara przez automat: rola przyzwyczajenia.

8.    Okazjonalizm Geulincxa i Malebranche’a jako zmodyfikowana wersja dualizmu Kartezjuszowego.