104668

James Madison „Federalista” nr 10

•    Ogromnym zagrożeniem republiki sąfakcje, aby je usunąć można albo walczyć z ich przyczynami, albo skutkami

•    Przyczyny fakcji można usunąć przez ograniczeiue wolności (1) albo narzucenie obywatelom tych samych poglądów i interesów (2)

•    (1) To tak jakby usunąć powietrze, żeby nie palił się ogień. (2) a różne interesy i poglądy leżą w naturze człowieka, wynikają z różnic w uzdolnieniach

•    Różnice są przyczyną wrogości, zwłaszcza nierówny podział własności, stąd też biorą się fakcje, które reprezentują interesy własnej grupy, a tue interes publiczny

•    Nie da się usunąć przyczyn fakcji, trzeba łagodzić skutki

•    Trzeba zapobiegać jednoczeniu się większej liczby osób wokół tych samych interesów, aby fakcje nie były zbyt silne (w przeciwieństwie do demokracji bezpośredniej, gdzie nie da się tego uniknąć, bo łatwo tam uzyskać zgodę i wspólnotę interesów)

•    Wyjściem jest system rządów opartych na zasadzie reprezentacji i obejmujący duży obszar

•    Łatwiej wybrać uzdolnionych, mądrych, szlachetnych z większej liczby obywateli, trudniej o manipulacje wyborcze

•    Większy obszar to większa różnorodność partii i interesów, trudniej zjednoczyć się w większość, która będzie naniszała prawa innych,

„Federalista” nr 51

• Jak dbać o zasadę podziału władzy i równowagę ?:

•    Niezależność mianowania członków jednej władzy przez drugą, niezależność finansowa

•    Instrumenty przeciwstawiania się próbom naniszetua własnych prerogatyw

•    Realizacja interesu publicznego poprzez rywalizowanie ze sobą sprzecznych interesów prywatnych

•    Zlikwidowanie przewagi wł. ustawodawczej przez jej podział

•    Przeciwdziałanie nadużyciom potrzebne ze względu na naturę człowieka „ Gdyby ludzie byli aniołami, żadne rządu nie byłyby potrzebne. Gdyby zaś ludźmi rządzili aniołowie, nie byłaby potrzebna ani wewnętrzna, ani zewnętrzna kontrola nad rządami”