104761

1. Główne zagadnienia ontologiczne socjologii

Ontologia - dział filozofii zajmujący się ogólną teorią bytu. charakterem i strukturą rzeczywistości (Czy istnieje jeden byt / rodzaj rzeczywistości czy jest ich więcej i jakie ma / mają właściwości?).

W badaniach mogą zaistnieć takie zjawiska jak:

Nieodróżiuanie tematyki ontologicznej od wiedzy empirycznej

Rezygnacja z rozważań ontologicznych na rzecz poznania empirycznego - reprezentowane przez pozytywizm / neopozytywizm

Odróżnianie problemów tematyki czysto empirycznej od ontologicznej.

Specyfika socjologii polega na:

L Szczegółowym związku podmiotu poznającego ze światem (obiektem) badania. “Współczynnik

historyczny” - należy ujmować rzeczywistość tak jak jawi się ona w świadomości osób. których zjawiska te dotyczą (twórcą tej teorii jest Znaniecki).

2 Zjawiska społeczne należą do zjawisk dziejowych (historycznych) - są charakterystyczne dla określonych czynników liistorycznych.

Zjawiska (procesy) społeczne mają związek z dziejowo określonym, konkretnym miejscem i czasem. Nie można powiedzieć, że pewne typy zachowania są charakterystyczne dla człowieka w ogóle (zawsze i wszędzie). To warunki dziejowe są decydujące, a nie biologia człowieka.

Człowiek żyje w określonej zbiorowości i są mu narzucane różne zachowania, a całość zbiorowości zmienia się z czasem.

Całość społeczna - czy społeczeństwo jest naturalne czy jest wytworem człowieka?

Orientacje - podejście socjologiczne do całości

•    Przedstawiciele orientacji notninalistycznej stwierdzili, że nie można nazywać ludzi zbiorowością, bo to jest pojęcie puste. Nazwy te nigdy nie określają bytu jednostek. Nominaliści używają metody redukcji indy widualistycznej, czyli omawiania poszczególnych jednostek, a nie "całości", gdyż ta oznacza dla nich wielość jednostek. Praca przy taśmie produkcyjnej jest przykładem pracy całości. Rezultat ich wspólnej pracy jest brany pod uwagę, a nie to, co robi każdy z nich. Podejście nominalistyczne zawiera braki bo czynności wykonywane przez ludzi są różne i łączy ich efekt. Różne działama wielu ludzi są koordynowane. Nie da się sprowadzić człowieka do bym jednostkowego. O powstaniu całości społecznej decyduje program, koordynacja, plan. organizacja.

•    Podejście fikcjonistyczne - hidzie mają skłonność do ujmowania kategoriami kolektywistycznymi. Zbiorowość to fikcja (np. patriota zakłada, że ismieje coś takiego jak naród, państwo i może nawet chcieć za to umrzeć). Rzeczywistość należy jednak tak interpretować, bo nie zrozumiemy, o co ludziom chodzi i w co otu wierzą.

•    Modełizni genetyczny (aproryczny; modelizm od “modus” - sposób istnieiua) - zanim ktoś uległ procesom kształtującym w społeczeństwie, ma już genetyczme zakodowane poczucie własnego "ja”. Ma możliwość operowania zaimkiem “my” w odróżnieniu od “wy” i "oni” (np. w momencie zagrożenia: “kiedy przyjdą podpalić dom” - oni przyjdą podpalić nasz dom). Zbiorowisko staje się tłumem przy pomocy jakiegoś katalizatora - np. jeżeli zaczniemy ludzi w zbiorowisku określać “wy” albo do nich strzelać, to zaczną się oni wzajemnie wspierać i staną się thimem.

•    Realizm socjologiczny to taka koncepcja, która zakłada że całości społeczne istnieją realnie, chociaż na nie przejawiają się zawsze w tej samej postaci Można je jednak dostrzec na podstawie skutków ich isońenia. Gnipa to nie każda wielość jednostek.