1. DEMOKRACJA KONSTYTUCYJNA
Konstytucja jest aktem prawnym, który cechuje się szczególnym trybem stanowienia, modyfikowania i uchylania, który cechuje się najwyższą moc obowiązywania na tle innych aktów prawnych, oraz w którym zawarte są szczególne treści. Jest ona zapisań umowy społecznej między społeczaistwan a państwan. wyraża wole suwcraia. legitymizuje organy władzy państwowej.
Demokracja konstytucyjna jest to reżim przedstawicielstwa z sądową kontrolą konstytucyjności woli przypisanej przez reprezentantów suwerenowi Ponieważ Konstytucja jako akt najwyższy w hierarchii źródeł prawa, wyraża wolę narodu, to zgodność ustaw stanowionych przez reprezentantów należy kontr olować z wolą suwa ara zawartą w Konstytucji. Problem ochrony konstytucji pojawia się tam. gdzie istnieje prymat norm konstytucyjnych w hierarchii źródeł prawa Istota ochrony konstytucji polega na stworzeniu mechanizmów prawnych usuwających niezgodności ustaw z Konstytucją i aktów niższego rzędu z ustawami.
Aby Konstytucja była należycie chroniona muszą istnieć środki jej ochrony. Kelsai obok sądownictwa konstytucyjnego G»ko gwarancji najskuteczniejszej) wyróżniał też represyjne gwarancje konstytucji - zaliczał do nich odpowiedzialność konstytucyjną głowy państwa i ministrów' za promulgowanie lub kontrasygnowanie aktów sprzecznych z konstytucją. Do gwwancji konstytucji H. Kelsai zaliczał także odpowiedzialność parlamentarną ministrów.
Wyróżnić inożany dwa zasadnicze modele kontroli konstytucyjności prawa:
- Model amaykanski - polega na tym. że kontrolę konstytucyjności ustaw' sprawują sądy powszednie. W trakcie rozstrzygania sporu przed sądem powszechnym można podnieść zarzut niekonstytucyjności przepisu na podstawie którego dana sprawa ma zostać rozstrzygnięta. Wówczas SN bada konstytucyjność danego przepisu
- Model europejski - polega na tym. że istnieje specjalnie wyodrębniony organ, któiy oizcka o konstytucyjności prawa. Są to zazwyczaj TK.