3. proporcjonalny system wyborczy: ułatwiający dostęp do areny parlamentarnej nawet małym partiom politycznym,
4. zapewnienie tzw. malej autonomii: pozwalającej na załatwienie maksymalnej liczby spraw dotyczących poszczególnych mniejszości, w ich obrębie i silami reprezentującymi je instytucji.
Konsensualny model demokracji wg A. Lijpharta to reżim polityczny, w którym, w miejsce czystej zasady większości, pojawia się „ograniczenie, rozproszenie oraz udział we władzy na wiele różnych sposobów”.
Cechy demokracji konscnsualncj:
- szeroki udział partii politycznych we władzy wykonawczej poprzez tworzenie tzw. wielkich koalicji.
- formalna i nieformalna separacja władzy, prowadząca do równowagi miedzy parlamentem i rządem (Szwajcaria), lub do relatywnego osłabienia pozycji egzekutywy wobec parlamentu (Belgia), nie występrrje zjawisko dominacji egzekutywy nad parlamentem,
- zrównoważony (symetryczny) bikameralizm połączony z reprezentacją mniejszości,
- wlelopartyjność: oznaczająca nie tylko istnienie większej liczby partit, ale i to, że żadne z istniejące ugrupowań nie posiada statusu partii większości, który' zapewniłby możliwość samodzielnego sprawowania rządów,
- wielowymiarowość systemu partyjnego: polegająca na występowaniu kilku płaszczyzn ttiezgody pomiędzy rywalizującymi palliami, odzwierciedlający pluralistyczny char akter społeczeństwa,
- proporcjonalny system wyborczy: mający na celu rozdział mandatów' w parlamencie w sposób maksymalnie odzwierciedlający rozkład preferencji wyborczych, w tym także poparcia dla małych partii,
- terytorialny i nie terytorialny federalizin oraz decentralizacja uprawnień,
- feudalizm terytorialny: oznacza podział władzy pomiędzy' rząd centralny i pewną liczbę rządów regionalnych (stanowych, krajowych, kantonalnych itp )
- feudalizm nieterytorialny: wyr aża się w tworzeniu instytucji służących do rozwiązywania problemów mniejszości wyróżnianych na innej zasadzie niż miejsce zamieszkania (Belgia - Rady Kultury - dla społeczności flamandzko - i fiankojęzycznej, skupiające członków obu izb parlamentu reprezentującego obie mniejszości),
- pisana konstytucja i veto mniejszości: konieczność obrony praw' mniejszości leży u podstaw' nadania konstytucjom szczególnej fonny prawnej, obejmującej również taki tryb ich uchwalania i zmiany, któiy nie doprowadziłby do dominacji woli wąskiej większości,
- korporały Mistyczny tryb decyzji
Podstawowy m kry terium pozwalającym na odróżnienie dwóch głównych wariantów demokracji jest kwestia dystrybucji władzy:
1. demokracja konsensualna: opiera się na możliwie szerokiej dekoncentracji władzy -pomiędzy instytucje oraz poszczególne poziomy systemu politycznego (federalizin). Konsensualizm wg A. Lijpharta to „podział, ograniczenie i rozproszenie władzy”
2. demokracja westminsterska: oznacza koncentrację władzy na poziomie centralnym oraz w rękach zwycięskiej partii politycznej, która nie musi dzielić się z nikim owocami sw'ego zwycięstwa. Model ten, którego podstawy jest podział na „większość” i .mniejszość”, nie wymaga siosowania skomplikowanych procedur negocjacyjnych ani konieczności