Orientacja na prawo i porządek. Pojawia się poczucie obowiązku - dobre i słuszne działanie polega na respektowaniu prawa/ przepisów oraz na realizacji obowiązków. Wykazywanie się szacunkiem względem autorytetów. Sprawiedliwość to równość i ważne są intencje działań a nie ich treść Na tym poziomie świat rozumiany jest jako najlepszy z możliwych Świat zasługuje na akceptację i afirmację. Świadomość wyboru identyfikacji, z czym się identyfikujemy w ramach identyfikacji które są do dyspozycji. Dojrzałość rozumiana jako zaakceptowanie reguł/ norm, poddanie się dyscyplinie. Zaspokojenie potrzeb zależne od postrzegania i przestrzegania potrzeb innych ludzi, zaspokajanie potrzeb jest zapośredniczone z uznania w grupie rodzinnej i uznania z szerszych grup. Na tym poziomie występuje uczenie się nowych ról. Innych postrzega się jako anonimowych wykonawców ról (nauczycielem są inni ludzie, nie tylko konkretna osoba)
Tożsamość jednostki określana jako tożsamość w roli, chodzi o kompetentne uczestnictwo w rolach. Wyróżniana granica między chęciami a obowiązkiem 3. Poziom postkonwencjonalny (K)/ operacji formalnych (P)
System norm i reguł społecznych nie jest postrzegany jako oczywisty, wymaga uzasadnienia/ legitymizacji. Stadia:
Orientacja na legalistyczną umowę społeczną. Dobry czyn to uznany za dobry po porozumieniu pełnoprawnych jednostek, normy nie są naturalne, a są wynikiem umowy społecznej, prawo wynika też z umowy- może więc być zmienione
Orientacja na uniwersalne zasady etyczne. Te zasady uzasadniają prawodawstwo szczegółowe i konwencję społeczną (jeśli prawo gwałci te zasady, jednostka będzie działać wedle zasad a nie prawa). Imperatyw kategoryczny jako przykład! W grę wchodzą prawa człowieka, respektowanie bytu jako indywidualności. Zna zasady i według nich działa. Jednostka kieruje się racjonalnością, postrzega zasady jako naturalne, wobec tego podporządkuje się nim, Podważa słuszność instytucji np.: Kościoła Poziom autonomii i odpowiedzialności. Tożsamość Ego- tożsamość Ja. Poziom ten jako powinność rozwojowa. Przeważają ludzie na poziomie 2 Co zrobić aby ludzie osiągali 3 poziom? Habermas: Etyka mowy