zachowuje się w ciągłości dążeń do tych celów-zadań-wartości. Czyli tradycja możliwa jest prcez zadanie, które ciągle domaga się rozwiązania: np. gdyby znikła idea liczby, znikłyby zadania dla matematyków, a tym samym cała matematyczna przeszłość.
Kultura
Składa się z trzech warstw:
□ Cywilizacji, gospodarstwa (wytwórstwo, technika) - materialna: Gospodarstwo, wytwarzając więcej, niż samo potrzebuje, staje się źródłem kapitału i podstawą wyższych warstw.
□ Obywatelskiej (państwo, prawo) - społeczna;
a Oświaty (nauka, szmka, religia, moralność) - duchowa.
Odpowiadają warstwom dostępnego nam bytu, naszej drodze rozwojowej. Uwaga: prawo jest społeczne, moralność duchowa, jednak prawo nie istniałoby bez moralności: warstwy niższe podtrzymują wyższe, jednak bez światła wyższych nie miałyby racji bym. Sołowjow. „Prawo jest minimum moralności”.
Anomia, heteronomia, autonomia: szczeble rozwoju i wychowania
Ideał swobodnego wychowania niezniszczalny w swej części krytycznej. Pedagog, który się nigdy nim nie zafascynował (np. antypedagogiką, Neillem), nie jest właściwym pedagogiem.
Elementy pizymusu w przedszkolu: plan dnia, uważanie na potrzeby innych...
Heteronomia - praca
Ma wartość nie sama przez się, ale jest szczeblem pizejściowym do autonomii, jak i prawo, będące swego rodzaju skrystalizowaną powinnością. Źle zorganizowane lekcje wychowują ludzi, którzy w ciągu całego życia umieją urzeczywistniać tylko cele przepisane przez innych, wychowują rzemieślników. A jak powinna wyglądać sensowna lekcja? Należy dobrze znać ucznia i stawiać mu cele takie, jakie sam sobie by postawił, gdyby umiał. Im uczeń starszy, tym dalsze cele i więcej samodzielności. Nie należy oznaczać środków. Możliwe wypaczenia lekcji w dwu kierunkach: a Mechaniczna praca, naśladowanie wzoru.
a Przedwczesna twórczość i jej skutki: dyletantyzm i niedbalstwo. Dyletant: zaspokajający się rozpływającą się ogólnikowością, wykonaniem przybliżonym.
Szkoła mechaniczna, a w niej naśladujące nauczyciela ludzkie egzemplarze, to szkoła bierna, aspołeczna i antyindywidualna, ponieważ indywidualność można zdobyć tylko na de powiązanej zadaniami całości. Szkoła pracy: społeczny organizm, rodzące się indywidualności. Duch pracy (współpraca, twórczość, konsekwencja, organizm) to zupełnie co innego niż „zatrudnienie” -mechaniczna robota.
Heteronomia -.autorytet j swobodą w szkolę
„Znaczenie autorytetu na tym właśnie polega, że jest on niezbędnym stopniem pośrednim między siłą zewnętrzną, której w sposób naturalny podporządkowuje się dziecko, a wolnym podporządkowaniem się wewnętrznemu prawu powinności.” Kiedy nauczyciel będzie autorytetem?
Kara?
Na ogól lepiej zapobiegać niż karać, a kar używają prcede wszystkim uczyciele przemęczeni, znudzeni i bezsilni. A jednak tam, gdzie akcepmjemy przymus, musimy też akceptować karę. Tylko jaką? Kara jako „akt prawny” - wydany przez sąd koleżeński z udziałem nauczyciela. Jeżeli ich autorytet jest silny, wystarczy nagana. Karane powinny być wykroczenia przeciwko szkolnemu prawu, przede wszystkim brak szacunku dla innych uczniów.
(Na szczeblu anomii sensowna jest kara naturalna).