106015

•    Al triu zm (altnńsm) - tendencja do koncentrowania się na potrzebach innych ludzi i udzielania im pomocy versus egocentryzm

•    Ustępliwość (compliance) - sposób reagowania na konflikty interpersonalne: powściąganie agresywności, potulność i łagodność oraz tendencja by "wybaczyć i zapomnieć" versus agresywność i tendencje rywali żacy jne.

•    Skromność (modesty) - realistyczny stosunek do samego siebie, brak tendencji do faworyzowania własnej osoby versus przekonanie o własnej wyższości i tendencje narcystyczne.

•    Skłonność do rozczulania się (tender-mind-edness) - przejawianie uczuciowości i sympatii do innych, wspieranie organizacji i akcji charytatywnych versus racjonalność i rzeczowość w kontaktach z innymi oraz "mała wrażliwość na ludzkie problemy społeczno-bytowe”

Sumienność

Giarakteryzuje stopień zorganizowania, wytrwałości i motywacji jednostki w działaniach zorientowanych na cel (opisuje stosunek człowieka do pracy), jej składnikami są:

•    Kompetencja (competence) - przekonanie o możliwościach radzenia sobie w życiu versus przekonanie o braku sprawności i braku umiejętności radzenia sobie z zadaniami.

•    Skłonność do utrzymywania porządku (order) - uporządkowanie, staranność i schludność versus brak metodyczności i porządku w życiu oraz działaniu.

•    Obowiązkowość (dutifulness) • ścisłe kierowanie się własnymi zasadami, np. moralnymi versus zawodność i nierzetelność.

•    Dążenie do osiągnięć (achievement striving) - wysoki poziom aspiracji i silna motywacja do osiągnięcia stikcesów w życiu, duże zaangażowanie w pracę, ale i skłonność do pracoltolizmu. versus brak ambicji, brak jasno sprecyzowanych celów życiowych i rozleniwienie.

•    Samodyscyplina (self discipline) - umiejętność samomotywowania się. by ukończyć rozpoczęte zadania, nawet jeśli nie są atrakcyjne versus tendencja do porzućaiua zadań przed ich zakończeniem

•    Rozw aga (deliberaticn) - skłonność do starannego rozważania problemu przed podjęciem decyzji i rozpoczęciem działania versus impulsywność przy podejmowaniu decyzji, ale i spontaniczność oraz umiejętność podejmowania szybkich decyzji, jeśli jest to niezbędne

Wyżej wymienione cechy identyfikowano zarówno w naturalnych językach (badaiua leksykalne), jak i kwestionariuszach psychologicznych (samoopis) Definiują one grupy skorelowanych cech. a te bardziej precyzyjne spośród nich są nazywane składnikami.

5 czynników osobowości ma charakter najbardziej ogólnych cech zachowania a jednocześnie są one cechami realnymi, niezmienniczymi, uniwersalnymi i uwarunkowanymi biologicznie.

-Poznawczo-informacyjne ujmowanie osobowości: synteza doświadczeń rozwoju osobniczego, zmagazynowana w pamięci długotrwałej organizacja informacji, względnie autonomiczna, samoregulująca się i aktywna. -Prekursorem podejścia poznawczego (ale o genezie klinicznej) George Kelly: w jego ujęciu osobowość złożoną, hierarchiczną organizacją (systemem) konstruktów osobistych.

-Aktywny podmiot naiwnym naukowcem - aktywność ludzka przede wszystkim aktywnością badawczą. •Psychoterapia jako proces rekonstruowania wadliwego systemu konstruktów osobistych

Koncepcja (i KELLY"EGO konstruktów osobistych.

G. KELLY opublikował w 55r. książkę p.t.: ..Psychologia konstruktów osobistych Właściwie od KELLEGO zaczęła się cała psychologia poznawcza KELLY mówi tak: żeby zrozumieć człowieka musimy przyjąć że między człowiekiem a badaczem i naukowcem właściwie nie ma wielkiej różnicy, bowiem każdy z nas nawet człowiek niewykształcony zachowuje się jak badacz stawiając tej rzeczywistości z którą ma do czynienia pewne pytania i odpowiadając na te pyt. zgodnie z czymś co KELLY nazywa konstniktami osohisiymi te konstnikty osobiste to są pewne wymiary, kategorie, pewne schematy za pomocą których tę rzeczywistość analizujemy. Te konstrukty mają charakter takich wymiarów dwubiegunowych, jak większość wymiarów, cech w psychologu. KELLY mówi że nasze analizowanie rzeczywistości odbywa się poprzez pewien system konstruktów. hipotez, twierdzeń dotyczących działania rzeczywistości Nasze zachowanie wobec innych hidzi jest pochodną konstruktów zasadniczych przekonali do tego jak ten świat funkcjonuje. Złożoność poznawcza jest pewnym konstruktem psychologicznym mówiącym że tę rzeczywistość analizujemy pod większą ilością kątów widzenia