101508

1. Cechy monarchii wczesnofeudalnej w Polsce.

Monarchia była monarchią patrymonialną, państwo rzeczą prywatno - prawną, stanowiło własność rnorrarchy, który mógł nim dowolnie dysponować (również poszczególnymi ziemiami i ludnością - związek z wykonywaniem ius ducae) Nie rozróżniano majątku prywatnego władcy (patrimonium), a sprawowaną przez niego władzą publiczną.

Monarcha uważany był za władcę kraju i jego prywatnego właściciela Z reguły władcy Polski nosili tytuł książęcy, do 1138 królewski uzyskali B. Chrobry ( 1025), Mieszko II (1025) i Bolesław Śmiały ( 1076). W okresie rozdrobnienia feudalnego zaniechano koronacji, została przywrócona w 1295.

Władze monarszą obok tytulatury umacniała dynastyczna ciągłość - obejmowali tron męscy spadkobiercy władcy, najpierw w linii prostej, potem bocznej.

Zakres władzy był znaczny - prawa monar chy obejmowały sprawowanie władzy wykonawczej ( obsadzanie urzędów, prowadzenie polityki zagranicznej), ustawodawczej ( przywileje, statuty), sądowniczej (władca był najwyższym sędzią, każdą sprawę mógł ewokować przed swój sąd).

-    nie rozróżniano własności i władzy (prawa publicznego i prywatnego)

-    nie było podziały na skarb państwowy i monarszy

-    brak podziału urzędów na dworskie i państwowe

-    cala władza spoczywała w rękach władcy

-    administracja opierała się na wzorach karolińskich, wykształciły się urzędy centralne, ruin komes, żupan

-    występował podział na prowincje, podstawą jednostką podziału terytorialnego był okręg grodowy, tra którego czele stal komes grodowy

-    współrządziła rada monarsza tworzona przez dostojników, miała jednak nieokreślone kompetencje i głos wyłącznie doradczy

-    wiece nawiązywały do tradycji przed państwowych, obejmowały ogól wolnych mężczyzn, potem oddano podejmowanie decyzji w ręce monarchy

-    z czasem wiec uległ przekształceniu w zjazd feudalny, gdzie obok księcia uczestniczyło możnowładztwo i rycerstwo, nabrał charaktenr urzędniczego

-    urzędniczego sferze sadownictwa najwyższą instytucją był sąd monarszy (książęcy), niższym sądem był sąd kasztelański

-    prawo poboru danin i żądania posług króla i jego urzędników

-    regalia- cala ziemia należy do księcia

-    ogól regali i innych uprawnień przysługujących władcy określamy mianem systemu monopoli przysługujących monarsze