28467

l.Cechy monarchii wczesnofeudalnej w Polsce.

Główną cechą monarchii wczesnofeudalnej w Polsce było to , iż była ona monarchią patrymonialną. Państwo było dziedziczną własnością (łac. patrimonium)dynastii panującej i zasady jej dziedziczenia były podobne jak w stosunkach prywatnoprawnych. Dzięki temu panujący mający więcej niż jednego spadkobiercę mógł podzielić terytorium państwa wg własnej woli. Ten patrymonialny stosunek władcy do państwa był wyrazem umocnienia się monarchii dziedzicznej. Z patrymonialnym charakterem państwa wiązało się prawo książęce ( IUS DUCALE). Był to ogół uprawnień monarchy- władza zwierzchnia, sąd nad ludnością, prawo poboru danin i żądania posług na rzecz księcia i urzędników. Z prawa książęcego wynikały też regalia. Najważniejsze z nich było regale ziemi- było to uznanie za własność monarchy wszystkich ziem nie należących do możnych, były to więc tereny zamieszkałe przez wolną ludność chłopską składającą daniny na rzecz monarchy, ziemie nieuprawne, puszcze i wody-były wyrazem opanowania terytorium przez władzę państwową. Regale ziemi i regalia tworzyło system monopolu przysługujący monarsze. Elementem publicznoprawnym był wiec-forma udziału ludności w sprawach publicznych. Państwo było traktowane jako własność monarchy. Brakowało rozróżnienia miedzy majątkiem prywatnym monarchy a sprawowaną przez niego władzą publiczną. Zasadniczym elementem państwa był monarcha wraz z aparatem władzy. Zajmowali oni uprzywilejowane stanowisko w stosunku do całości społeczeństwa i czerpali środki utrzymania z wykorzystania tej pozycji. Na czele państwa stał monarcha, był on jego ucieleśnieniem. Powoływał on radę monarszą do której sam wybierał członków. Oparcie władzy państwowej dawały grupy współdziałania- drużyna, urzędnicy i duchowieństwo. Elita władzy i grupy współdziałania uczestniczyły w dochodach skarbowych. Był to system eksploatacji scentraljzowanej. Warstwa ludności pospolitej była ludnością wolną podległą władzy księcia. Ściągano od niej podatki, daniny i posługi.