101574

Zarówno uchwala KMSK z 16 kwietnia 1940, jak i "Kodeks Sądów Kapturowych" nadawały sądom specjalnym charakter sądów państwowych

Jeśli chodzi o prawo materialne, to orzekały one karę śmierci za przestępstwa przewidziane w artykułach 99 - 113 polskiego Kodeksu Karnego z 1932 r.. w ustawach o szpiegostwie oraz dodatkowo we wspomnianym już "Kodeksie Sądów Kapturowych", który stwierdzał m. in.: "Kto dopuszcza się zbrodni zdrady, szpiegostwa, prowokacji, denuncjacji lub nieludzkiego prześladowania i krzywdzenia ludności * podlega karze śmierci"

-    po przekształceniu się sądów kapturowych kapturowych wojskowa sądy specjane (41) wydano ich statut) od 42), dopuszczający prawo wymierzenia kary śmierci za szczególnie niebezpieczne przestępstwa, nawet gdy nie przewidywały tego obowiązujące ptzepisy

-    dla sądownictwa cywilnego wydano Statut cywilnych sądów specjalnych specjalnych regulamin komisji sądzących, zaiwercające przepisy o ustroju, postępowaniu, karach i wykonywaniu orzeczeń

-    aktem dodatkowym byl kodeks moralności obywatelskiej z 1941

Pierwszy Cywilny Sąd Specjalny powstał na przełomie listopada i gmdnia 1942 r., w Warszawie.

Kiedy wyrok został zatwierdzony przez właściwego delegata okręgowego, sprawa w'ędrow'ala tam skąd przyszła - czyli do okręgowego kierownika Walki Cywilnej, który następnie oddawał ją do wykonania tzw egzekutywie, względnie grupom odkomenderowanym przez lokalne jednostki AK, albo oddziałom postawionym do dyspozycji pizez organizacje podziemne współpracujące z KWC.

W skład egzekutywy wchodzili albo właśni ludzie kierownika WC, albo osoby odkomenderowane przez organizacje podziemne związane z KWC. Zespól ten dzielił się na dwie części:

-    ekipę przygotowującą wykonanie wyroku,

-    ekipę wykonującą wyrok.

Pieiwsza, w skład której wchodziły także kobiety, roztaczała nad skazanym jak najdokładniejszą obseiwację. Ustalała ona ze wszy stkimi szczegółami jego tryb życia i wybierała sytuację - jej zdaniem - najlepszą do wykonania wyroku. Z tą chwilą sprawa przechodziła do ekipy drugiej - wykonawczej.

Zespól wykonujący wyrok składał się z reguły z trzech osób. W zasadzie jedna strzelała, dwie ją ubezpieczały, obojętnie czy wyrok byl wykonywany w domu, gdzie osłona terroryzowała domowników, czy na ulicy, na wypadek gdyby nadbiegli Niemcy.

Jeśli okoliczności pozwalały, wykonawcy wyroku najpierw odczytywali skazanemu sentencję wyroku, rozpoczynającego się od słów "W imieniu Rzeczpospolitej Polskiej...”

W skład ekipy wykonującej wyrok wchodzili zwykle młodzi mężczyźni. Na mocy porozumienia KWC z komendą Szarych Szeregów, nie wolno było werbować do tego typu akcji młodzieży harcerskiej Poza tym wykluczano także udział kobiet i dzieci.

Pietwsze dwa wyroki śmierci zostały wykonane w Warszawie prawie równocześnie. Pierwszym z nich byl wyrok na poruczniku policji gr anatowej Romanie Leonie Święcickim, zasądzonym za pracę w niemieckim sądzie policyjnym, skazującym na śmierć Polaków¹. Święcicki został zastrzelony na rondzie Washingtona kilkoma strzałami z rewolweru.

Drugim zabitym byl Izydor Ossowski, urzędnik niemieckiego Urzędu Pracy, który mieścił się w gmachu Ziemstwa Kredytowego przy zbiegu Mazowieckiej i Placu Małachowskiego. Pracow'al on w referacie ścigającym Polaków uchylających się od pracy pizyntusowej w Rzeszy i tropił ich z niezwykłą zaciętością i gorliwością.