• Stosowane in vivo tak jak klasyczny lek. Rekombinowane DNA wyszukuje za pomocą wektora cel wewnątrz organizmu i stenije tam wytwarzaniem pożądanego produkm genowego- wprowadzenie materiału genetycznego bezpośrednio do organizmu człowieka. Wektory muszą być selektywne żeby wykluczyć działania uboczne.
• In vitro- pobierana tkanka człowieka i transfer jej do hodowli komórek. Stosowane ni są wektory wirusowe, które wykazują dużą efektywność transfekcji przy małej selektywności. Po powodzeniu komórkę taką przenosi się do organizmu i jest wytwarzany dodatkowy produkt genowy (pobieranie odpowiedniej komórki, transfekcja komórki in vitro, infuzja- podanie komórki stransfekowanej do organizmu człowieka i odczytanie tego materiału genetycznego).
Metody przenoszenia genów do organizmu w somatycznej terapii genowej
Zastosowanie |
Selektywność |
Wydajność-skuteczność | |
tkankowa |
transfekcji i ekspresji | ||
Chemiczna: nośniki: | |||
a) Liposomy b) Wytracanie fosforanu wapnia |
ex vivo/in vivo |
NIE |
Niska |
Fizyczna: a) Mikroiniekcja |
ex vivo/in vivo |
NIE |
Średnia |
b) elektroporacja Biologiczna: a) Niewimsowa (ligand /receptor) b) Wirusowa (np. retro-, adeno-) |
ex vivo/in vivo |
TAK CZĘŚCIOWA |
Niska-średnia Średma-wysoka |
Trwałość ekspresji Przejściowa/stała
Przejściowa
Przejściowa
Przejściowa/stała
Kryteria wyboru systemu wektorowego:
• Specyficzność docelowych komórek lub tkanek
• Sposób integracji
• Siła ekspresji
• Bezpieczeństwo
Rodzaje wektorów stosowanych w praktyce klinicznej:
• Najczęściej adenowirusy
• Też bardzo często retrowinisy
• Nagi plazmidowy DNA itd.
Mitochondrialna terapia genowa
Choroby mitochondrialne (mitochond nopali o):
• Kodowane i syntetyzowane w mitochondrium polipeptydy są to ważne białka głównie uczestniczące w łańcuchu oddechowym- uszkodzenie ich powoduje nieprawidłową ilość wytwarzania ATP- utrudnienia w przekazywaniu impulsów nerwowych i poruszaniu się
• Narażone są: serce, układ nerwowo- mięśniowy (narządy o dużym zapotrzebowaniu na energię)
• Są to zaburzenia w łańcuchu oddechowym- choroby neurodegeneracyjne (Parkinson. Alzhaimer. cukrzyca wieku starczego)
Strategia genoterapii mitochondrialnej:
• Transport DNA z użyciem wektora do wnętrza mitochondrium
• Transfekcje izolowanych mitochondriów in vitro
• Liposomy o tropizmie mitochondtialnym
2