Klasyk reportaż EGON ERWIN KISCH -tematem są prawdziwe wydarzenia, jeśli opis jest zmyślony to nie jest to relacja „ ...reporter, któiy kłamie jest skończony...” Dochodził do prawdy ryzykując życiem i reputacją. Uważał również, że prawdziwy reportażysta nie ma żadnej tendencji. Powinien być bezstronnym świadkiem. Ma być okiem, uchem, mózgiem; dzięki talentowi mógł przekazać odbiorcy to co widział. Prawda jest najszlachetniejszym surowcem sztuki, precyzja najlepszym ujęciem.
Kanon prawdy i reportera, który pokazuje rzeczywistość zakwestionował Wańkowicz. Wańkowicz mówił, że autor musi być zaangażowany w to co widzi i opisuje, że powinien uchwycić zapach, melodie tego co opisuje. Emocje prowadzące do subiektywizmu. Wańkowicz tłumaczył teorię względami warsztatowymi (można stosować zabiegi przedstawienia rzeczywistości w sposób syntetyczny) np.: tworzywo Wańkowicz rozróżniał dwie prawdy:
- dokumentalna
- esencjonalna
Widział dwa typy reportażu te dokumentalne i reportaże freski zawierające pewną esencję.
W swoich tekstach robił tak zwane sklejki, kondensował fakty. Te teksty są nie prawdą dokumentalną ale esencjonalną. Tworzywo to esencja dziejów losów, jest to coś jak szkic społeczny. Twierdził że nie jest istotne to jak ktoś się nazywa czy jak wygląda. Chodzi o to żeby ogólny obraz był możliwie jak naj prawdziwiej „zarysowany”.
Reportaż może zawierać fikcje jeśli nie prowadzi do sfałszowania ogólnego obrazu, przedstawiany problem będzie prawdziwy.
Temat reportażu - ujęcie wstępne
- reportażysta nie ma żadnych ograniczeń (poza moralnymi i obyczajowymi).
Najlepiej sprzedają się reportaże Georga foxa Motta.
Ujęcia wstępne w reportażu:
- pełnią tę samą funkcję co ekspozycja, lid w artykule publicystycznym (anegdota, zaskakujące stwierdzenia, wstęp pytanie, wstęp cytat, podsumowanie, wstęp opisowy zwracający się do odbiorcy, posługujący się analogią, wstęp wiadomość, wstęp edukacyjny, wstęp konkretny i kombinowany.
Typologia wg: akcji, rodzaju i stopnia, rozwinięcia i roli reportera
- relacje i szkice
1. relacje
- proste -formy z pogranicza informacyjnego, sprawozdania z udziałem podmiotu autorskiego i reportażu. Cechą tych wypowiedzi jest zwięzłość, obecność jednego ciągu zdarzeniowego, brak związków typu dyskusyjnego.
- rozbudowane -nie ma wątpliwości jaki charakter mają teksty, narracja jest bardzie bogata, ujęcia przedstawiające, komentujące, akcja na jednym planie z udziałem autora np.: patrol policyjny z udziałem dziennikarza.
- reportaż podróżniczy i wojenny- obszerny ma charakter relacyjny, narracja jednopłaszczyznowa, elementy akcji, udział autora podkreślany i widoczny, ujęcia informacyjne, komentujące, dygresyjne.
2. Szkice - są formami dużymi, gdzie nie ma metody narracji jednopłaszczyznowej.
- szkice środowiskowe - podejmowanie się charakterystyki danego, jakiegoś środowiska, nie występuje zwarty ciąg zdarzeniowy, ale dominuje opis i charakterystyka. Element akcji np.: dialogi, są z reguły słabo zaznaczone i rozproszone po całym tekście.