101805

Traktat z Maastricht

W 1992 podpisano Traktat z Maastricht, będący nowelizacją dotychczasowych traktatów, oraz przyjęto nowy - Traktat o Unii Europejskiej [TUE]. Struktura i charakter prawny UE wynika

z niego. Ustanawiał UE opartą na trzech filarach:

•    1 Filar „wspólnotowy” [1F]- wspólnoty europejskie pozostają jako OM,

UE ich nie podważa, dodaje nowe formy współpracy w 2 i 3 Filarze.

•    2 Filar [2F]- wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

•    3 Filar [3F]- współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

(na mocy Traktatu z Amsterdamu nazywa się Współpracą policyjną, sądową oraz w sprawacli karnych).

Charakter prawny pierwszego oraz drugiego i trzeciego filaru są różne. W 2F i 3F co do zasady wymagana jest jednomyślność państw członkowskich, opierają się na współpracy międzyrządowej. Wprowadzono w Traktacie z Maastricht obywatelstwo UE, uregulowane w Traktacie o Wspólnocie (1F). Obywatelstwo to jest wtórne w stosunku do obywatelstw krajowych.

Traktat z Maastricht wprowadził uprawnienia dla obywateli UE - prawo do swobody przemieszczania się na obszarze UE, do udziału w wyborach do PE i władz lokalnych do opieki dyplomatycznej i konsularnej państw członkowskich w państwach trzecich, prawo do kierowania petycji do PE oraz skarg do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Rząd brytyjski sprzeciwił się wprowadzeniu do traktatu zapisów dotyczących polityki społecznej, więc 11 państw bez WB podpisało porozumienie oraz Protokół Socjalny, które pozwoliły na przyjmowanie prawa dot. pracy i spraw społecznych bez WB, doszły do tego pewne ustępstwa na rzecz Danii.