109353

d) wierzytelność osoby która dokonuje potracenia jest zaskarżalna (498§1). NiezaskaiZalne wierzytelności nie korzystają z ochrony w drodze przymusu egzekucyjnego a zatem nie mogą być także przedstawiane do potracona ponieważ instytucja ta pełni podobna do egzekucji funkcje. Natomiast ktoś komu przysługuje zaskaiżalna wierzytelność może potrącić ją ze skierowaną przeciwko nionu wierzytelnością niezaskarżahrą.

3.    Skutki

Ziszczone się wspomnianych przesłanek ma tylko jcdai skutek ze każda ze stron uzyskuje prawo do potracaria (powstaje stan potrąćalności) które realizuje się dopiero przez założoiie jednostronnego oświadczenia woli drugiej stronie (499). Oświadczoiia w-ołi tego typu nie dopuszczają zastrzeżona warunku lub toininu i są nieodwołalne (61KC)

Skutki złożona takiego oświadczona woli następują z mocą wsteczna - od chwili kiedy potracenie stało się możliwe (499)

W następstwie potracona umorzohu ulęgają wprawdzie obie wierzytelności ale tylko do wysokości wierzytelności niższej (498§2). Wierzytelność o niższej wysokości ulega wiec umorzouu w całości a wierzytelność o wyższej wysokości tylko częściowo.

4.    Wyłączenia

Niekiedy WTiźne względy społeczne wymagają aby wierzyciel Otrzymał od dłużnika efektywne świadczone. Z uwagi na to ustawa nie zezwala aby następujące wierzytelności zostały umorzone w następstwie złożoiia oświadczoiia woli o potraceniu przez pomiot do tego uprawniony na zasadzie przepisów ogólnych (505). Są to:

1)    wierzytelności niepodlegające zajęciu w postępowaniu egzekucyjnym (831-833 KPC). Uzasadnione jest to faktem ze potracenie stanowi surogai egzekucji.

2)    wierzytelności o dostarczanie środków' utrzymania (alimaitacyjnc, raita. dożywocie)

3)    wierzytelności wynikające z czynów niedozwolonych

4)    innej wierzytelności wyłączonej przez przepisy szczególne

Natomiast osoby którym przysługują te chronione wierzytelności mogą je przedstawić do potracenia i w ten sposób umorzyć swój dług w^fobec wierzyciela.

Również same strony mogą w umowie z góiy wyłączyć dopuszczalność potracenia wierzytelności wynikających z określonego stosunku prawnego.

5.    Potracenie umowne

Umorzenie przeciwstawnych wierzytelności ma nastąpić na podstawie umowy obu wierzycieli u wiec sytuacji gdy każda ze stron może sama podejmować decyzje maja na względzie swoje interes)'.

Umowa tego typu jest dopuszczalna na podstawie zasady swobody umów. Jest to tonowa wzajemna w której stron)' rozporządzają swoimi wierzytelnościami w tai sposób że godzą się na ich umorzone. Ma ona charakta kauzalny ponieważ przesłanka tunorzaiia wierzytelności jednej strony jest umorzenie wiazytclności drugiej strony.

Wśród potrąca) umownych można wyróżnić potracaiia (kompensaty') stale i jednorazowe. Do kompensat stałych należą w szczególności ustalone w umowach rozliczaiia piaiiężnc za pośrcdnictwan banków.

C)Złożenie do depozytu sadowego

1.    Tryb

Tiyb składania do depozytu sadowego regulują przepisy proceduralne zawarte w ait 692-694 KPC oraz rozporządzane Ministra Sprawiedliwości z 24.9.1965 r. o zasadach i tiybie postępowania w sprawach o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sadowego. Postępowanie w tych sprawach tocz)' się w drodze postępowania nieprocesowego.

Stanowią one że do depozytu dłużnik może zło żyć piaiiądze. kosztowności, książeczki oszczędnościowa, dokumenty a także inne rzeczy.

2.    Skutki

Złożaiie do depozytu sadowego ina takie saine skutki jak spełnienie świadczenia (470) w szczególności więc dłużnik pozwali)- o spełnienie świadczaiia może odesłać wierzyciela do depozytu sadowego po odbiór złożonego tam przedmiotu świadczaiia. a przy zobowiązaniach wzajaimych sam może domagać się należnego mu świadczaiia.

Jeżeli jednak dłużnik odbierze pr/edmiot świadczenia z depozytu sadowego złożenie do depozytu uważa się za niebyłe (469§2). W przypadku takim ucliylonc zostają wszystkie wspomniane konsckwaicjc prawne i to ze skutkiem wstecznym (e.v lunc). Dopóki wiec dłużnikowi przysługuje prawo wydania mu przedmiotów złożonych przez niego do depozytu sądowego dopóty- nie następuje definitywne wygaśniecie zobowiązania. Natomiast skutek tai nastąpi z chwila gdy dłużnik utraci to prawo. Systan prawny łączy utratę wspomnianego prawa z następującymi zdaizaiiami:

1)    gdy wierzyciel zaradza wydania mu przedmiotu świadczaiia z depozytu świadczaiia (469§1)

2)    gdy nastąpiło wykreślenie z księgi wieczystej wpisu zabezpieczającego wierzytelność (§15 rozporządzalia depozytowego.

3)    gdy nastąpiła likwidacja nie podjętego depozytu