109912

28. Miasta amerykańskie i specyfika układu przestrzennego Waszyngtonu

Typowym rozwiązaniem dla miast amerykańskich jest układ szachownicowy - ulice przecinają się pod kątem prostym. Przykładem jest Filadelfia z centralnie rozmieszczonym planem (na początku było to główne skrzyżowanie i trochę ulic, jakby wycięty prostokąt).

W 1791 odbył się konkurs na zaplanowanie Waszyngtonu jako stolicy. Zajął się tym francuski specjalista L’Enfant. W usytuowaniu budynków Białego Domu i Kapitolu (siedziba kongresu) widać odwołanie do podziału i przeciwstawianiu \Madzy przez konstytucję. Gmach Kapitolu (Benjamin Latrobe i inni).

Waszyngton powstał od podstaw na dotychczas niezagospodarowanym terenie. Głównym autorem koncepcji miasta był Pierre Charles L'Enfant, urodzony wa Francji architekt, inżynier oraz urbanista, który po raz pierwszy znalazł się w koloniach, gdy wraz z generałem La Fayette jako inżynier wojskowy brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych¹"¹. W 1791 prezydent Waszyngton powierzył mu zadanie zaprojektowania nowej stolicy. Przedstawiona przez L'Enfanta idea czerpała z wzorców barokowych - zawierała elementy takie jak szerokie aleje rozchodzące się promieniście z prostokątnych oraz okrągłych placów, co zapewniało sporo otwartej przestrzeni i dawało możliwość swobodnego kształtowania krajobrazu. W marcu 1792 UEnfant stracił stanowisko - jego nalegania na to, by nadzorować najdrobniejsze szczegóły projektu doprowadziły do konfliktów z trzema mającymi zarządzać budową wyznaczonymi przez Waszyngtona komisarzami. Miejsce Francuza zajął Andrew Ellicott, dotychczasowy współpracownik, który pomagał mu między innymi badać teren przyszłego miasta. Ellicott dokonał w planach kilku korekt, zmieniając przebiegi pewnej części ulic, jednakże nie wpłynęło to istotnie na oryginalny zamysł. Ówczesne granice miasta Waszyngton wyznaczały: teren przy dzisiejszym Florida Avenue od północy, Rock Creek na zachodzie, oraz Anacostia River na wschodzie.