2012 12 18 17 05

ośrodka — nowego miasta z odrębnymi murami i wszystkimi elementami układu przestrzennego (rynek, sieć ulic i in.). Podwójny układ miasta średniowiecznego odnajdujemy dziś w planach wielu dawnych miast (np. Brandenburg — rys. 3.5 lub Toruń — rys. 3.6).

Średniowieczne ośrodki miejskie rozwijały się w zróżnicowanych warunkach topograficznych, politycznych czy gospodarczych, niemniej jednak pewne cechy i uwarunkowania pozwalają na dokonanie uogólnień i określenie charakterystycznych typów ośrodków miejskich, które kształtowały się mię-Hdzy XI a XV wiekiem.

Rys. 3.4. Przestrzenny rozwój Magdeburga jako rczul- _.    ,

W połączenia kilku ośrodków    ^Blor*^c P^od uwagę genezę 1 pro-

Na rysunku gómym stan do 1000 roku: A - zamek ces rozwoju miast w średniowieczu, z czasów Karolingów i klasztor św. Maurycego z X podobnie jak W innych epokach wieku. B - katedra z X wieku i wczesne bezplanowo ,. •.    i ■ _

, .. _    ^r ■ ,. wyróżnić można dwie podstawowe

ukształtowane miasto ottonskie, C — miasto ottonskie    _    * _r

z rynkiem zbudowane według planu (rok ok. 1200), kategorie miast, czyli ośrodki, któ-D - twierdza    re rozwijały się — jak to określają

Na rysunku dolnym stan do 1250 roku: E - miasto ot- badacze — W SpOSÓb Organiczny, toóskie, F - tereny należące do katedry, G - tereny    .    .    ,    ,

,.    , ,    _VTr • i , oraz miasta nowe, budowane od

klasztorne, H - tereny zabudowane w Xll wieku, J -    ’

część terenu twierdzy zajmowana od XIII wieku przez podstaw według założonego WCZeŚ-

budynki kościelne, K - tereny zurbanizowane w spo- niej planu.

sób oreanrcznv w okresie 1152-1192, L - nowa dziel- »,*■    „    - j •    'i

,    ,    Miasta średniowieczne, szczegol-

nica zabudowana w sposob planowy w okresie ...

1213-1236, M — tereny wzdłuż brzegu rzeki zurbani- ^e, które osiągnęły sukces W sfe-zowane w XII i XIII wieku    rze ekonomicznej, rozwijały się

dosyć żywiołowo. Nie oznacza to, że przy budowie miast nie stosowano określonych zasad i określonego porządku. Jednak istniejące plany dezaktualizowały się szybko w sytuacji, gdy dobudowywano nowe dzielnice, przebudowywano istniejące, łączono kilka sąsiadujących ośrodków, rozszerzano linie murów, przyłączając nowe tereny. Istotny wpływ na strukturę przestrzenną miast miały ukształtowanie terenu i inne cechy środowiska (tę grupę miast cechuje zwykle nieregularny układ ulic).