2012 12 18 17 47

97

I    2.2. PRZEKSZTAŁCANIE FORMY

Część druga dotyczy przekształceń formy, a jej analiza przeprowa-jest w kategoriach zmian przestrzennych i czasowych. Oceną for-gjy przedstawiono przy rozwoju tej samej funkcji, przy zaniku funkcji lub jej zmianie.

przekształcenia formy w ramach rozwoju tej samej funkcji dotyczą najczęściej rozszerzenia lub rozprzestrzeniania się funn istniejących przy równoczesnym ich utechnicznianiu, typizowaniu i uprzemysławianiu. Jeśli rozwój danej funkcji jest ograniczony przestrzennie forma zwiększa sprawność techniczną. Ale najczęściej w tej sytuacji przekształcenia formy wiążą się z .wchodzeniem jej na przestrzenie stanowiące bezpośredni styk z formą starą (rys. 78 a, b).

Rozwój funkcji może powodować przeciwstawne sobie efekty zmian formy. Jako negatywny można podać przykład mieszkalnego zespołu o charakterze zabytkowym, który odbudowany po spaleniu utracił wartości abytkowe przez niedojrzałość formy i obniżył Wartość samego wnętrza, (rys. 80 a, b). I odwrotnie, np. ciąg pieszy nie urządzony, służący latami jako uciążliwe, główne dojście między dzielnicą mieszkaniową l parkiem, zostaje zadrzewiony i uporządkowany — podnosi to wartość dotychczasową wnętrza (rys: 79 a, b). Cechą charakterystyczną większości przykładów z tej dziedziny jest wtórność formy w stosunku do wyprzedzającej roli funkcji.

Podobnie przekształcenie formy lub jej likwidacja może mieć pozytywne lub negatywne odzwierciedlenie w krajobrazie (rys. 81, 82).

I tak np. likwidacjaBzpecącego elementu technicznego w krajobrazie (rozbiórka) ma charakter pozytywny, natomiast likwidacja np. lasów, zamiast których pozostają nieużytki, ma charakter negatywny. Brak kontynuacji danej funkcji, a więc likwidacja lub jej zanik, fflpowadzą w konsekwencji do dewastacji istniejących form, a więc totaliżenia ich wartości.

Najważniejsze zmiany formy występują w . wypadku nowej funkcji, a więc zupełnej zmiany w stosunku do funkcji istniejących Irys. 83—87). Pociąga to za sobą wprowadzenie do wnętrza o wartości określonej już tradycją miejsca — całkiem nowej formy. Przekształcenia formyjzwiązane z nową funkcją, ze względu na istotny wpływ na zmiany w stosunku do wnętrza, rozważa się biorąc pod uwagę kolejno sposób rozwiązania, charakter formy, lokalizację oraz ©ęlowość użytkową.

W sposobie rozwiązania istotne jest to, czy nowa funkcja wykorzystuje wartości istniejące, czy je dewastuje (rys. 84 a, b, c, 86). Charakter zestawień form nowych i starych oraz form przekształconych odzwierciedla wyniki nakładania nowych funkcji. Usychające sos-

¹ - Architektura krajobrazu