110102

Metan - drugim gazem mającym największy po dwutlenku węgla bo 18% udział w powstawaniu efektu szklarniowego jest metan. Gaz ten jest wytwarzany głównie przez bakterie biorące udział w procesach rozkładu szczątków roślinnych i zwierzęcych. Ponadto wydziela się podczas beztlenowego rozkładu odchodów zwierząt oraz w procesach spalania substancji organicznej. Naturalne ekosystemy i tereny upraw łącznie emitują 75,2% metanu. Za nadmiar tego gazu w atmosferze odpowiada głównie przemysł wydobywczy i składowanie odpadów organicznych na wysypiskach. Nie pozostaje to bez znaczenia, gdyż metan jest 30 razy bardziej zdolny pochłaniać promieniowanie podczerwone niż C02. Tlenki azotu - najmniej do atmosfery emitowanych jest tlenków azotu, stąd mają one najmniejszy 6% wpływ na kształtowanie klimatu ziemskiego. Najbardziej aktywny tlenek azotu N20 ma 150-krotnie większą efektywność w absorbowaniu ciepła niż C02. Jego wzrost ilościowy powodowany jest przez emisję gazów spalinowych w energetyce i transporcie oraz przez produkcję i stosowanie nawozów azotowych.

Freony w naturalny sposób nie występują w atmosferze. Zostały one w sztuczny sposób wyprodukowane przez człowieka. Choć ich ilość jest jak dotychczas znikoma, to jednak mają one ogromny wpływ na globalne ocieplenie. Są one od 10 do 20 tysięcy razy efektywniejsze w pochłanianiu ciepła od CO2. Uwzględniając przy tym bardzo małą aktywność chemiczną, czego skutkiem jest duża trwałość i to, że rozkładają się tylko w stratosferze, można stwierdzić, iż przy ich zbyt dużej koncentracji, zwiększającej się w tempie 4% na rok, stanowią poważne zagrożenie.

Ozon

Występując w niższych warstwach przyczynia się w 12% do powstawania efektu cieplarnianego. Ozon jest 2000 razy bardziej efektywny od C02 w zatrzymywaniu ciepła w atmosferze. Jego zawartość systematyczne wzrasta o 2% rocznie. Powstaje on wtedy, gdy energia światła słonecznego pobudza reakcję chemiczną tlenku węgla, węglowodorów i tlenków azotu, które zostały wydalone przez rury wydechowe oraz kominy.

Ozon występujący w stratosferze ziemskiej jest zjawiskiem pozytywnym:

•    Ok. 90% ozonu występuje w stratosferze, otaczając Ziemię warstwą o grubości ok. 40 km. na wysokości 15-50 km. Warstwa ta znana jako ozonosfera chroni Ziemię i całą biosferę przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego, pochłania szkodliwe promieniowanie słoneczne o długości fal od 150 do 295 nm, nim dosięgnie ono powierzchni Ziemi.

•    Ozon powstaje głównie nad równikiem, gdzie promieniowanie słoneczne jest wyjątkowo intensywne. Duża część ozonu przemieszcza się poziomo z masami powietrza w kierunku biegunów. Jego koncentracja w różnych rejonach ulega zmianie w ciągu roku.

•    Ozon w większym stężeniu jest szkodliwy lub trujący. Największa koncentracja ozonu przy powierzclmi Ziemi występuje głównie podczas dni, w których natężenie mchu samochodowego jest bardzo duże. Ozon może być przenoszony na bardzo duże odległości -czasami nawet na ponad 100 km.

W stratosferze, w wyniku oddziaływania promieniowania słonecznego w paśmie ultrafioletu, czyli fali o długości 280-320 nm cząsteczka tlenu 02 zostaje rozbita na dwa atomy tlenu O. Ten atomowy O jest bardzo aktywny chemicznie i reaguje z tlenem cząsteczkowy 02 tworząc ozon 03.

Dziura ozonowa

Jest to zjawisko zmniejszonego stężenia ozonu w stratosferze, na wysokości od 15 km do 50 km, gdzie występuje warstwa o podwyższonej koncentracji ozonu zwana ozonosferą. Dziura