110690

prawa nierównoprawnych umów zawieranych na odległość. Banki muszą pozostać instytucją zaufania publicznego i na straży tego atutu banków stoją rygorystyczne regulacje UE.

Obronie dobrego wizerunku banków w UE służy dyrektywa o zapobieganiu wykorzystywania banków do zacierania śladów nielegalnego pochodzenia gotówki uzyskanej w toku handlu narkotykami oraz działań zorganizowanej przestępczości, która została wdrożona do systemu prawa polskiego.

Część regulacji UE istotnych dla sektora bankowego nie zawiera w tytule odniesienia do instytucji kredytowych lub instytucji inwestycyjnych, lecz Jest ważna dla jego funkcjonowania. Są to m.in. standardy w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych, konsolidowania ich, łączenia i grupowania spółek akcyjnych, zasad konkurencji na jednolitym rynku europejskim. Dodatkowo dochodzą również pozaustawowe źródła prawa w postaci wyroków Sądu Europejskiego, który jako jedyny jest uprawniony do dawania wykładni obowiązującego prawa UE.

Kierunek i tempo działań dostosowawczych, wynikających z Układu Europejskiego wskazuje opracowana przez Komisję Europejską i przyjęta przez Radę Europejską na szczycie Unii Europejskiej w Cannes w 1995 r. tzw. Biała Księga. Jest ona adresowana do państw, które zawarły z UE układ o Stowarzyszeniu. Dokonuje ona umownego podziału dyrektyw na realizowane w pierwszym oraz drugim etapie. Z perspektywy UE najważniejszą sprawą jest stworzenie systemu gwarantowania depozytów, egzekwowanie właściwej relacji między funduszami własnymi a aktywami ważonymi skalą ryzyka (współczynnik wypłacalności minimum 8%) oraz wprowadzenie norm chroniących system bankowy przed praniem w nim „brudnych pieniędzy". Dalszy etap to żądanie, aby założyciele bankowych spółek kapitałowych wykazali się 5 min ECU jako minimalnym kapitałem akcyjnym, uporządkowaniem spraw sprawozdawczości finansowej banków, przestrzeganiem norm dotyczących koncentracji kredytów i innych wierzytelności, umiejętnością sprawowania skonsolidowanego nadzoru nad grupami bankowymi, holdingami i konglomeratami finansowymi.

Dostosowanie banków do standardów europejskich jest procesem dynamicznym, gdyż same standardy podlegają zmianom i zaostrzeniom. Obecnie obowiązujące prawo bankowe wprowadziło zmiany w kierunku funkcjonowania polskiego systemu bankowego w sposób bardziej sprawny i bezpieczny. Jednakże ocenia się, że polskie banki na tle banków działających w UE charakteryzują się: niskim wyposażeniem kapitałowym, wysokimi kosztami, niską technologią, mało elastyczną polityką wobec klienta, niskim bezpieczeństwem działania.

Najistotniejsze zmiany w systemie bankowym w najbliższych latach przejawiać się będą w dalszym ujednolicaniu przepisów i standardów w działalności bankowej zgodnie z przepisami Unii Europejskiej.

W stosunku do uregulowań dotychczasowych należy zaliczyć:

•    wprowadzenie pełnej konsolidacji bilansów banków w ramach holdingów,

•    zwiększenie minimum kapitałowego dla banków,

•    zliberalizowanie udzielania licencji dla banków zagranicznych,

•    zaostrzenie procedur identyfikacji źródeł pochodzenia pieniędzy,

•    dalsza liberalizacja polskich przepisów dewizowych związana z

wprowadzeniem pełnej wymienialności złotego,

•    generalnym dostosowaniem regulacji funkcjonowania banków do

wymogów Unii Europejskiej.

Regulacje Unii nie tworzą europejskiego modelu systemu bankowego, a jedynie zawierają elementy niezbędne dla uporządkowania konkurencji i wtłoczenia Jej w ramy zapewniające bezpieczeństwo systemu finansowego.