101949

Sygnał wyciszania przemieszcza się wiązkami przewodzącymi (udział długich siRNA 24-26nt). Zjawisko rozprzestrzeniania się przez całe Zycie rośliny (nawet po usunięciu tkanek gdzie proces inicjowano, przestają one być jedynym źródłem procesu).

Białka/ kompleksy zaangażowane wiRNA:

•    DICER- kompleks helikaza RNA, RNazalll, domena wiążąca dsRNA (rozpoznaje dsRNA i ich hydroliza do siRNA).

•    RISC- nukleaza, helikaza RNA. siRNA, białko Argonaut (rozpoznaje i hydrolizuje mRNA w obszarze homologicznym do nici antysens siRNA.

•    RdRp- polimeraza RNA zalezna od RNA- synteza cRNA na maoycach abRNA

•    vRdRp- wirusowa polimeraza, synteza dsRNA na matrycach ssRNA podczas replikacji genomu wirusa.

Rola i możliwości wykorzystania RNAi:

•    Mechanizm regulacji ekspresji genów

•    Wyciszanie transpozonów

•    Obrona przeciwwirusowa

•    Produkcja roślin odpornych na wirusy- poprzez wprowadzenie do nich sekwencji kodujących białka płaszcza wirusa, co sprawia, że roślina wycisza obcy RNA i nabywa odporności na dalsze infekcje

•    Narzędzie ge no mi ki funkcjonalnej, nowa technologia umożliwiająca analizę funkcji genów

•    Wykorzystanie w medycynie, blokowanie ekspresji określonych genów (schoizenia genetyczne, nowotworowe, choroby wirusowe)

Wykorzystanie zjawiska siRNA:

Określenie funkcji genów- zablokowanie (wyłączanie) genu i śledzenie jego wpływu na funkcjonowanie organizmu. Przy znanej sekwencji wielu genów sprawa relatywnie prosta, do kom wprowadzane są zaprojektowane dsRNA (indukują proces degradacji mRNA) komplementarne do sekwencji genu.

Aby zapobiec szybkiej degradacji siRNA można stosować wektory kodujące genu siRNA- to „opakowanie”, w którym geny mogą bezpiecznie przedostawać się do kom. Ponieważ specyficzność działania nie jest 100% istniej ryzyko jednoczesnego wyciszania genów o podobnych sekwencjach. Leczeniu chorób o podłożu genetycznym.

Pierwsze sukcesy- np. zablokowanie genu apopipoproteiny beta po wprowadzeniu odp siRNA (onrlone płaszczem tłuszczowym) do krwiobiegu myszy, efekt- znaczące obniżenie poziomu cholesterolu we krwi. Nadzieje wiązane z możliwościami leczenia chorób nowotworowych.

microRNA:

Kodowane przez genom.

Prekursory- RNA o stnrknirze szpilki do włosów, ulegają obróbce (jak siRNA). Element kompleksów RNP blokujących specyficznie translację mRNA.

miRNA nie posiadają 100% homologii sekwencji do docelowego Arba (inaczej niż si).

Zaangażowane w negatywną regulację ekspresji genów podczas rozwoju.

Udział w regulacji 30% ludzkich genów.

Nukleaza DICER może wytwarzać różne od siRNA, miRNA (microRNA)- krótkie 21-24nt, ssRNA (inaczej niż si).

Powszechne u roślin, bezkręgowców i kręgowców.

Pierwsze odkryte: lin-4 i let-7, siRNA.

Funkcja zalezna od stopnia komplementamości z docelowym transkryptem. Mogą zachowywać się jak siRNA< kiedy dostępny jest w pełni komplementarny transkrypt.

Prekursory roślinnych mRNA ok 3x dłuższe niż odpowiedniki u zwierząt.