unormowali prawnych:
* organy prawodawcze—* za wydane akty normatywne sprzeczne z p.m. lub za nie wydanie aktów wymaganych pr2ez p.m., przy czym odpowiedzialność powstaje dopiero wówczas, gdy stosowanie sprzecznych z p.m. norm narusza zobowiązania m. przez organy wykonawcze lub sądowe;
* organy sądowe—* za bezprawny wyrok lub bezczynność, niezależnie czy było to jednocześnie naruszeniem C2y stosowaniem prawa we w.;
* organy władzy wykonawcze} oraz za siły zbrojne
—* obowiązek wynagrodzenia szkody wyrządzonej bezprawnym aktem organu sądowego lub wykonawczego powstaje, gdy poszkodowany wyczerpał wszystkie sposoby odwołania się wg prawa we w.;
—* przekroczenie kompetencji —* kwestia sporna - Komisja PJvI. w swoim projekcie uznała, że działanie organu państwa zawsze przypisane jest państwu, więc powstaje obowiązek odszkodowania;
- izw. odpowiedzialność pośrednia państwa—* niektórzy dzielą odpowiedzialność na odpowiedzialność bezpośrednią (za swoje własne działania, tj. akty państwowe — działalność organów w ramach ich kompetencji) i pośrednią (za działanie organów przekraczających swe kompetencje, za działanie osób prywatnych) koncepcja nieuzasadniona, gdyż państwo nie odpowiada za działania osób prywatnych, a jedynie za własne zaniedbanie, gdyż jako jedyny wykonawca władzy publicznej na swoim terenie zobowiązane jest do zapewniania tam porządku publicznego;
REALIZACJA ODPOWIEDZIALNOŚCI
- może nastąpić w wyniku:
* dwustronnych ustaleń, osiągniętych na drodze dyplomatycznej;
* postępowania arbitrażowego lub sądowego;
* zastosowania środków odwetowych i sankcji:
- realizacja odpowiedzialności państwa nie leży w sferze prawa kaniego, ani cywilnego, choć może być to odpowiedzialność majątkowa;
* odpowiedzialność cywilną będzie ponosiło za niewykonanie kontraktu cywilnego;
- realizacja odpowiedzialności może nastąpić w formie:
* przywrócenia stanu poprzedniego (restytucji);
* wynagrodzenia szkody (reparacji), jeśli restytucja obiektywnie nie jest możliwa {praehum succeci/t m locum ni); zazwyczaj w formie odszkodowania pieniężnego;
* zadośćuczynienia (dania satysfakcji) za szkodę o charakterze niematerialnym; w praktyce stosowane jest wyiaźenie ubolewania, przeproszenie, zapewnienie, że w przyszłości podobne fakty nie będą miały miejsca.
- STSM w wyroku meiytotycznym (w sprawie fabryki chorzowskiej) z 1928 r. uznał, że zasadą, wynikającą 2praktyki i orzecznictwa, jest restytucja w naturze, a jeśli jest niemożliwa to 2apłata sumy odpowiadającej wartości restytucji oraz przyznanie w miarę okoliczności odszkodowania za szkody nie pokryte;
Odpowiedzialność za agresję
- Komisja P.M.w swoim projekcie uznała agresję 2a jedną ze zbrodni międzynarodowych;
- wg K. Skubiszewskiego—* skutki odpowiedzialności za agresję są dużo szersze, mm. państwa, które zwyciężyły agresora mają:
* prawo ograniczyć jego suwerenność i decydować o jego sprawach;
* prawo do czasowej okupacji i do wprowadzenia tam swego zarządu i kontroli, w celu zniszczenia 2'ródeł agresji i stworzenia warunków, by dane państwo mogło prowadzić pokojową politykę;
- wg G. Tiinkin—* odp. za agresję to nie tylko wynagrodzenie szkody, ale też takie środki, które mm. mogą doprowadzić do oderwania części jego terytorium w celu zapobieżenia agresji w przyszłości;
O D POWIEDZ IALNOŚĆ JEDNOSTEK
- PIERDZĘ PRÓBY BTBOWAP2ENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI JEDNOSTEK -* w traktacie wersalskim z 1919 ł — oskarżenie niem. cesarza Wilhelma II o „pogwałcenie moralności międzynarodowej i uświęconej mocy traktatów” ora2 dopuszczono karanie przez sądy państw zwycięskich osób oskarżonych o popełnienie czynów niezgodnych z prawami i zwyczajami wojny Wilhelm II zbiegł do Holandii, która nie zgodziła się na jego osądzenie, a przestępcy wojenni sądzeni przez Sąd Rzeszy w Lipsku był