111014

Postępowanie przed MTS.

Tryb postępowania w sprawach spornych należy odróżnić od trybu postępowania przy wydawaniu opinii doradczych.

Postępowanie w sprawach spornych. Rozpoczęcie postępowania wiąże się z kompetencją podmiotową MTS. W sprawach spornych stronami mogą być państwa (strony Karty Narodów Zjednoczonych i statutu MTS).

Ze statutu MTS wynikają trzy drogi przekazania sporu do kompetencji trybunału:

1)    zgoda ex post, po zaistnieniu sporu na jego rozstrzygnięcie przez MTS (strony po zaistnieniu sporu decydują się na jego przekazanie trybunałowi, pozew' wnoszą jedna lub obie strony)

2)    klauzula sądowa (w umowie międzynarodowej strony zawierają ustalenie, źc spoty wynikłe ze stosowania tej umowy będzie rozstrzygał MTS)

3)    klauzula fakultatywna (państwa składają deklaracje do MTS. że pizyjmują kompetencje MTS na zasadzie wzajemności w^r stosunku do innych państw, które złożyły takie deklaracje. Obecnie pozostają w mocy 64 deklaracje złożone przez państwa, w tym złożona przez Polskę, która złożyła dwie deklaracje w 1991 r. i 1996 r. Pozostają w mocy i są zaopatrzone w szereg ogranicza), co wyłącza pewne kategorie sporu spod kompetencji MTS. Polska wyłączyła sprawy środowiskowe, graniczne, zadłużana międzynarodowego.

Postępowanie w sprawach spornych obejmuje dwie fazy:

1)    pisemną (składa się manoriały. kontrmcmoriały. repliki) - gromadzenie dokumaitów

2)    ustną - rozprawa przed MTS. uczestniczą przedstawiciele stron, świadkowie, biegli

W zależności od skomplikowania sprawy może być różna liczba posiedzą!. Wzrasta liczba spraw rozpatrywanych przez MTS. aktualnie 11 spraw w toku postępowania (16 XI 2007).

Wyrok MTS jest efektem tajnej narady - etapy narady:

1)    Najpierw sędziowie ustalają kwestie prawne wymagające rozstrzygnięcia w orzeczeniu

2)    Potem przygotowują pisanne opracowania

3)    Dyskusja w składzie

4)    Ustalanie stanowiska większości

5)    Sędziowie będący w większości tworzą komitet redakcyjny, który przygotowuje projekt orzeczaiia poddawany później pod dyskusję

Wyrok zapada większością głosów, sędziowie przegłosowani mogą dołączyć swoje zdanie do orzeczenia.

W praktyce MTS wyróżnia się dwie rodzaje opinii:

a)    odrębne (dołączone przez sędziów nie godzących się z saitaicją wyroku)

b)    indywidualne (dołączone przez sędziów nie godzących się z uzasadnieniem wyroku)

Istnieje możliwość rewizji wyroku w przypadku ujawnienia pewnych faktów i okoliczności, które nie były znane w chwili rozpatrywania sprawy, a miałyby wpływ¹ na orzeczone Zgłoszone wniosku rewizyjne musi nastąpić w ciągu 6 miesięcy od ujawniana h eli faktów i okoliczności, a najpóźniej w^r ciągu 10 lat od wydania wyroku.

Opinie doradcze wydawane są na wniosek organów ONZ (przede wszystkim na wniosek Zgromadzenia Ogóbiego i Rady Bezpieczaistwa), a także innych organów w zakresie ich kompetencji i organizacji wyspecjalizowanych. Nie mogą się po nie zgłaszać państwa.