111083

udzielenie zezwolenia na wjazd oraz pobyt cudzoziemcom dyskryminowanym czy prześladowanym za swoje przekonania i działalność polityczną, religijną łub naukową. Osoba uzyskująca azyl korzysta z gwarancji, źe nie zostanie wydana na Żądanie państwa swego obywatelstwa - wyłączenie możliwości ekstradycji. W Polsce ustawa z 13 VI 2003r. stanowi, iż cudzoziemca można pozbawić azylu, jeżeli:

■    ustały przyczyn)', dla których azyl został udzielony;

■    prowadzi on działalność skierowaną przeciwko obronności, bezpieczeństwu państwa lub porządkowi publicznemu.

Deklaracja w sprawie azylu terytorialnego z 1967r. - prawo do azylu nic przysługuje osobom winnym popełnienia zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości.

4. EKSTRADYCJA PRZESTĘPCÓW

^ wydanie podejrzanego lub przestępcy państwu, któremu przysługuje w stosunku do niego jurysdykcja kania, w cełu osądzenia lub wykonania orzeczonej już kary. Z wnioskiem o ekstradycję zwraca się państwo, w którym popełniono przestępstwo, na terytorium którego rozciągają się skutki przestępstwa lub którego obywatelem jest sprawca przestępstwa

Zasady ekstradycji przyjęte niemal powszechnie:

1) podstawę stanowić może tylko czyn. który zagrożony jest karą w obu państwach;

2|) osobę wydana można ścigać wyłącznic za przestępstwa, które były podstawą wydania.

2:) wykonać wobec niej tylko taką karę. do wykonania której osoba została wydana;

3) nie podlegają wydaniu osoby, które w państwie pobytu korzystają z prawa azylu

Przestępstwa ekstradycyjne stanowią podstawę wydania i wymieniane są w umowach międzynarodowych bądź w drodze szczegółowego wyliczenia, bądź przez podanie klauzuli ogólnej z ewentualnymi wyjątkami. Z reguły obejmują najpoważniejsze przestępstwa przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu. Nie uzasadniają ekstradycji zazwyczaj min. przestępstwa polityczne, przestępstwa wojskowe (np. dezercja) i religijne.

Procedura ekstradycyjna regulowana jest w drodze umownej. Wniosek ekstradycyjny wraz z uzasadnieniem i dokumentacją przekazywany jest w drodze dyplomatycznej, choć coraz częściej bezpośrednio komunikują się ze sobą ministerstwa sprawiedliwości i prokuratury generalne. Ostatnią czynnością -przekazanie przestępcy przez władze policyjne.

5. MIĘDZYNARODOWA OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA.

Generacje praw człowieka:

1)    klasyczne:

prawa cywilne, osobiste, polityczne wolności (prawo do życia, wolności, zakaz tortur, swoboda wypowiedzi, prawo do prywatności, prawo do udziału w wyborach) przypasowane idei wobiości. jedności, są roszczeniowe, można icli dochodzić przed sądem, państwo ma obowiązek ich poszanowania,

istnieje obowiązek zapewnienia przez państwo poczucia bezpieczeństwa, przypadki naruszenia powinny być regulowane ustawowo, najlepiej za zgodą sądu.

2)    społeczne, ekonomiczne (gospodarcze) i kulturalne (prawo do pracy, do wynagrodzenia, ochrony zdrowia, wypoczynku)

wynikają z idei równości.

nic można ich dochodzić przed sądem.

państwo ma obowiązek ochrony tych praw oraz obowiązek stosownego działania dla ich realizacji.

państwo ma obowiązek działać, realizować i czuwać;

3)    kolektywne (prawo do rozwoju, pokoju, wspólnego dziedzictwa ludzkości, ochrony środowiska, komunikacji)

wynikające z idei solidarności,

przysługują indywidualnie jak i grupowo, społeczności globalnej, narodowi.