Przyczyny występowania cykli koniunkutralnych:
• rzeczowy; zastosowanie nowych metod produkcji
• psychologiczny
• pieniężny; zmiana podaży
• inwestycyjny
• konsumpcyjny; niedostateczny popyt
• polityczny; jak i kiedy rząd wydaje pieniądze
• szokowy; egzogeniczny
Pierwsze wahania cykliczne notowano w I poi. XIX w. Została wtedy stworzona baza do szybkiego zwiększania produkcji. Skutkowało to okresowymi trudnościami zbyta
Schumpeter- teoria innowacji.
Zmiany technologiczne nadaja rozpędu przedsiębiorstwom. Następuję zwiększenie produkcji dóbr, które nie może być utrzymywane w nieskończoność. Aktywność przedsiębiorstw ulega osłabieniu, ceny spadaja, rośnie ryzyko podejmwania nowych innowacji. Na rynku utrzymują się najlepsi.
Aftalion - zasada przyspieszenia (akceleracji).
Zmiany w popycie dóbr inwestycyjnych są większe niż zmiany w popycie dóbr konsumpcyjnych. Tworzy się efekt byczego bicza dotyczący również zapasów - np. wzrost zapotrzebowania o 10% doprowadzi do wzrostu zapasów o 15%.
Najwyższe wahania u producentów (bo oni najbardziej oddaleni od klienta).
Czynniki psychologiczne - kumulowanie bledow, spekulacja, zbytni optymizm i pesymizm.
Pieniężna teoria cyklu. Banki przestają pozyczac, kiedy zblizaja się do poziomu rezerw obowiazakowych. Pieniądz jest drogi, firmy i konsumenci oddaja kredyty i zwiększają pule pieniądza w bankach.
Teoria przeinwestowania (Hayek) - podstawowa funkcja stopy procentowej jest wyrównywanie oszczędności z inwestycjami. Powstaje iluzja, ze pieniądz jest niemal doskonale elastyczny.
Teoria mnożnika i akceleratora - w fazie koniunktury występuję przyspieszony wzrost inwestycji w stosunku do wzrostu dochodow, a w fazie dekoniunktury na odwrot. Wahania utrzymane są w ryzach przez poziom pełnego zatrudnienia i wysokosc inwestycji autonomicznych.
Teoria niedostatecznej konsumpcji (Hobson) - wahania koniunkturalne wynikają głownie z dysproporcji w zarobkach. Place opozniaja się w stosunku do wzrostu cen.
Polityczny cykl koniunkturalny (Kalccki) zwiększanie wydatków tuz przed wyborami.
Realny cykl koniunkturalny (Kydland, Prescot) - wahania wywołują zmiany technologiczne spowodowane szokami podazowymi. Pogłębiane są wzrostem wydajności pracy w okresie prosperity i jej spadkiem w okresie recesji. Teoria nie cieszy się zbyt dużym powodzeniem, ponieważ powszechnie uważa się, ze głównym czynnikiem destabilizacyjnym są wydatki inwestycyjne przedsiębiorców.
Kalecki Say może mieć racje tylko w przypadku robotników, nie w przypadku kapitalistów (którzy zarabiaja tyle, ile sami wydaja na inwestycje i własna konsumpcje). Cene ustalaja monopole, a stosunek ceny do kosztow zmiennych jest miara stopnia siły monopoli.