112452

Polityka otwartych drzwi. Już w XIX w. Chiny zajmowały wysokie miejsce w polityce zagranicznej USA. Problem polegał na tym, że wpływy w Chinach były już podzielone. Poszczególne państwa zajmowały określone obszary wraz z portami. W 1899 r. sekretarz stanu USA wysłał do wielu stolic notę, w której zażądał przestrzegania zasady otwartych drzwi. Stanowiła ona, że wszystkie państwa powinny mieć równy dostęp do terytorium Chin. Żadne z państw nie odpowiedziało negatywnie, aby nie pogorszyć swoich stosunków z USA. W 1900 r. prezydentem został Theodore Roosevelt. Był on mocnym przywódcą. Zabierał dyplomatów na „małe wycieczki". Za jego kadencji SN stwierdził, że prezydent ma prawo robić wszystko to, co w jego przekonaniu jest potrzebne. Roosevelt wierzył, że na świecie istnieją państwa cywilizowane i zacofane. Rolą państw cywilizowanych jest dyscyplinowanie tych drugich. W 1902 r. Wenezuela przestała spłacać swoje zadłużenie w stosunku do Niemiec i Niemcy postanowiły przejąć punkty poboru cła, aby odebrać dług. USA stwierdziły, że żadne państwo nie może używać siły na kontynencie amerykańskim i były gotowe spłacić ten dług. W 1902 r. minister spraw zagranicznych Argentyny -Luis Maria Bravo ogłosił rozszerzenie doktryny Monroe’a. Bravo powiedział, że żadne państwo europejskie nie ma prawa ściągać długów w Am. Płd., nawet USA. Doktryna ta wzięła się z argentyńskiej doktryny sformułowanej przez wybitnego argentyńskiego teoretyka prawa międzynarodowego Carlosa Calvo* w jego książce „Teoria i praktyka prawa międzynarodowego Europy i Ameryki". W swojej publikacji z 1868 r. zajął się on jurysdykcją spraw związanych z inwestowaniem za granicą. Stwierdził, że jurysdykcja w takich wypadkach należy do sądu kraju inwestycji i dopóki nie zostanie wyczerpana droga sądowa kraju inwestycji nie można zastosować żadnych innych środków. W 1904 r. zbankrutował rząd Dominikany. Podobna sytuacja. USA spłacają Niemców i interweniują w Dominikanie.

Powstanie Kanału Panamskiego. Traktat z 1850 roku mówił, że USA i W. Brytania podzielą się po połowie kosztami oraz wpływami związanymi z budową kanału. W. Brytania wycofała się z tego przedsięwzięcia. Problem polegał na tym, że ówczesna Panama była częścią ówczesnej Kolumbii. Kolumbia nie przyjęła oferty finansowej Roosevelta dlatego doprowadził on do przewrotu w Panamie. Nowy rząd zgodził się na warunki amerykańskie. Umowa stanowiła o strefie kanałowej około 7 mil od Kanału. Budowę rozpoczęto w 1901 r. a zakończono w 1914 r.

USA odegrały znacząco rolę również w rozwiązaniu konfliktu rosyjsko-japońskiego za co w 1906 r. Roosevelt otrzymał nagrodę Nobla. Podpisano także traktat z Japonią, która uznała prawo USA do Filipin, natomiast USA uznały prawo Japonii do Korei. W 1906 r. stosunki pomiędzy USA a Japonią pogorszyły się. Jedną z przyczyn było to że władze San Francisco doprowadziły do segregacji szkolnictwa. Powstały odrębne szkoły dla ludzi Wschodu co spotkało się z protestem władz Japonii. W 1907 r. oba rządy zawarły tzw. porozumienie dżentelmeńskie na mocy, którego USA nie zakazały emigracji do USA, a Japonia zobowiązała się nie wydawać zgody swoim obywatelom na

2