1. Ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezawisłości i integralności Unii, zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych;
2. Umacnianie bezpieczeństwa Unii we wszelkich formach;
3. Utrzymanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z zasadami Karty Narodów zjednoczonych oraz Aktu Końcowego z Helsinek i celami Karty Paryskiej, w tym dotyczącymi granic zewnętrznych;
4. Popieranie współpracy międzynarodowej;
5. Rozwijanie oraz umacnianie demokracji państwa prawnego, a także poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności.
Co dalej? W latach 90., w związku z postępującą integracją transatlantycka w ramach NATO państw byłego układu sowieckiego, członkowie UE musieli na nowo określić kierunki rozwoju oraz zakres II filaru integracji europejskiej.
❖ Traktat Lizboński- można w nim odnaleźć zachowane najbardziej istotne rozwiązania, które mają na celu wzmocnienie II filaru UE.
❖ Zasady WPZiB- w realizacji WPZiB Unia widzi możliwość „potwierdzenia swojej tożsamości na arenie międzynarodowej". TUE w brzmieniu nadanym przez Traktat Amsterdamski sprecyzował spójność i solidarność państw członkowskich.
❖ Państwa członkowskie:
1) Popierają „aktywnie i bez żadnych zastrzeżeń" WPZiB „w duchu lojalności politycznej"
2) Współpracują w celu „umacniania i rozwijania wzajemnej solidarności politycznej"
3) Powstrzymują się od wszelkich działań, które byłyby „sprzeczne z interesami Unii lub mogłoby zaszkodzić jej skuteczności jako spójnej sile w stosunkach międzynarodowych"
❖ Instrumenty działania WPZiB:
1. Zasady i ogólne wytyczne- ustala je Rada Europejska. Nie mają one mocy wiążącej.
2. Wspólne strategie- ustala je Rada Europejska. Dotyczą one spraw, w których państwa członkowskie UE „ mają ważne wspólne interesy". Ustalając wspólne strategie RE określa w każdym przypadku ich cel, czas trwania i niezbędne środki, jakie muszą być przekazane do dyspozycji przez Unię i przez jej państwa członkowskie.
3. Wspólne działania- mają one charakter wiążący dla państw członkowskich UE. Rada przyjmuje wspólne działania w pewnych sytuacjach „ w których niezbędne jest podjęcie operatywnych działań"
4. Wspólne stanowiska- mają one charakter wiążący dla państw członkowskich UE. Określają one „podejście" UE w odniesieniu do „danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym"
5. Umacnianie współpracy państw członkowskich- państwa członkowskie działają w ramach WPZiB spójnie i solidarnie, w szczególności zaś:
a) Dokonują „w ramach Rady" wymiany informacji i uzgodnień, w celu „zapewnienia możliwie najskuteczniejszego wspływu Unii poprzez zgodne i zbieżne działania"
b) Koordynują działania w organizacjach międzynarodowych i podczas międzynarodowych konferencji, podtrzymując na forum międzynarodowym wspólne stanowiska;
c) Mogą zwracać się do Rady ze wszelkimi pytaniami dotyczącymi WPZiB oraz przedkładać Radzie propozycje.
❖ Organy WPZiB:
- Rada Europejska -podstawowy organ