112519

Stwierdzając, że ludzie nieakceptujący reguł obowiązujących na danym etapie rozwoju społeczno-gospodarczego skazują się na wykluczenie społeczne, podkreśla się, że obecnie to właśnie wykluczenie cyfrowe prowadzi do wykluczenia społecznego. Przyczyn takiego wykluczenia społecznego upatruje się w braku wiedzy i kwalifikacji, które powodują izolację komunikacyjną (szczególnie dotkliwą na wsi) i brak aktywności, gotowości uczenia się przez całe życie a ostatecznie powodują osłabienie więzi społecznych i powstawanie dwubiegunowego społeczeństwa, wewnątrz którego narastają konflikty. Za niezbędne dla przeciwdziałania tym zjawiskom uznaje się m in. kompleksowe działania edukacyjne². Te teoretyczne ustalenia znajdują odbicie w licznych wspólnotowych i krajowych dokumentach urzędowych i aktach normatywnych. Władze publiczne koncentrują się przy tym na znoszeniu technicznych i ekonomicznych barier dostępu do komputerów i sieci. Analiza dotychczasowych działań wskazuje na wielkie postępy w zakresie upowszechniania dostępu do komputerów i sieci.

Nasuwa się jednak pytanie, w jakiej perspektywie czasowej przezwyciężenie wykluczenia cyfrowego, rozumiane jako upowszechnienie możliwości posługiwania się komputerem i Internetem jest realne i jak minimalizować koszty społeczne i ekonomiczne osiągania tak wyznaczonego celu. Drugi problem dotyczy samego celu i odpowiedzi na pytanie, czy w społeczeństwie informacyjnym XXI wieku, rzeczywiście brak możliwości posługiwania się komputerem, czy raczej mobilnym telefonem bezprzewodowym, będzie przesłanką wykluczenia ze społeczeństwa zdalnej komunikacji marginalnie wykorzystującego papier jako nośnik danych. Te dwie kwestie warto uwzględnić w programowaniu przedsięwzięć.

Na różnorodne przedsięwzięcia wspierające rozwój społeczeństwa informacyjnego w Unii Europejskiej przed rozszerzeniem rokrocznie wydatkowanych było ok. 1,2 mld euro. W Polsce nakłady ponoszone w ramach przygotowań do akcesji były znacznie mniejsze a zapóźnienia wobec starych krajów członkowskich nie udało się jeszcze w pełni nadrobić Przeciwdziałanie e-ekskluzji wyznaczyła Część 3 Planu Informatyzacji Państwa w ramach „Programu działań w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego” włączając do niego:

s .zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu”

s przygotowanie „planu przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu beneficjentów instytucji rynku pracy i zabezpieczenia społecznego" s .programu ustawicznego kształcenia (w tym wspieranie kształcenia na odległość z uwzględnieniem europejskich programów certyfikacji umiejętności wykorzystania ICT)"