113882

Powszechne źródła prawa pracy

Mają charakter powszechnie obowiązujący. Wg. Konstytucji, a mające znaczenie dla pr. pracy, są to ustawy (uchwalone przez parlament, prezydenta), akty niższego rzędu- akty wykonawcze (rozporządzenia, zarządzenia, uchwały organów administracyjnych)

Generalnie są to ustawy i rozporządzenia wydawane przez Radę Ministrów oraz ministra właściwego do spraw pracy.

Do źródeł tych stosujemy ogólne zasady wypływające z Konstytucji, co dotyczy zwłaszcza ich wejścia w życie, hierarchii czy podziału materii legislacyjnej oraz warunków zawierania, ratyfikowania i wypowiadania (umowy międzynarodowe) czy wydawania (rozporządzenia)

W odniesieniu do nich art. 9 używa słowa "przepis", powszechnie stosowanego na określenie jednostki tekstu aktu normatywnego.

Nie są źródłami pr. pracy: akty instrukcyjne (np. zarządzenia ministrów dot. podległych im jednostek), orzecznictwo, zwyczaj, zobowiązania.

Orzecznictwo TK uchylając akty prawa nie zmienia systemu prawa. Tworzy stan prawny w negatywny sposób (nie tworzy prawa pozytywnego)

Orzecznictwo SN wykazuje sposób interpretacji norm, który staje się standardem, wpływa tym samym na stan świadomości prawnej.

Zwyczaj (normy zwyczajowe) w zakładach pracy (np. dot. usprawiedliwiania nieobecności) reguluje funkcjonowanie pracownika w tym zakładzie. Może zostać wpisany do regulaminu jako norma.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji źródłami prawa powszechnie obowiązującego są:

-    Konstytucja,

-    ratyfikowane umowy międzynarodowe.

-    ustawy,

-    rozporządzenia (akty wykonawcze do ustaw) Prezydenta Rzeczypospolitej, Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów wchodzących w skład Rady Ministrów (tzw. ministrów konstytucyjnych), przewodniczących komitetów (Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji),

-    rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy, wydawane na podstawie art. 234 Konstytucji w czasie stanu wojennego, gdy nie może zebrać się Sejm,

Ponadto, na podstawie art. 87 ust. 2 Konstytucji źródłami prawa powszechnie obowiązującego są także akty prawa miejscowego, obowiązujące wyłącznie na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Akty te (zgodnie z art. 94 Konstytucji) wydają organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej (wojewodowie...), na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych. Akty prawa miejscowego, zdaniem autora podręcznika, nie mogą być źródłami norm prawa pracy. Zachodzi jednak pytanie, jak takie stanowisko ma się do zagadnienia „wyodrębnionych stref ekonomicznych" ?

Relacje pomiędzy poszczególnymi źródłami prawa w obrębie źródeł powszechnych są następujące:

•    wszystkie ustawy i akty wykonawcze do ustaw powinny być zgodne z przepisami konstytucyjnym i,

•    akty wykonawcze do ustaw powinny być zgodne z ustawami.