Trzy kategorie - art.7:
a) Osoba fizyczna
b) Osoba prawna
c) Jednostka organizacyjna
§ 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. § 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.
Płatnik - oblicza podatek, pobiera podatek i wpłaca go na rachunek organu podatkowego. Prosty przykład - notariusz.
Płamikiem jest najczęściej pracodawca - odprowadza za podatnika zaliczki na podatek dochodowy.
Art.30 - odpowiedzialność płatnika całym majątkiem za niewykonanie jego obowiązku. Jeden wyjątkiem - wyłączona przez winę podatnika. Art.30§5.
§ 1. Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.
§ 2. Inkasent, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 9, odpowiada za podatek pobrany a niewpłacony.
§ 3. Płatnik lub inkasent odpowiada za należności wymienione w § 1 lub 2 całym swoim majątkiem.
§ 4. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi okoliczność, o której mowa w § 1 lub 2, organ ten wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w której określa wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.
§ 5. Przepisów § 1-4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.
§ 6. Decyzję, o której mowa w § 4 i 5, organ podatkowy może wydać również po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego.
Art.26a - wina płatnika wyłącza winę podatnika.
§ 1. Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12,
13 oraz 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14poz. 176, z późn. zm.2)) - do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1, nie stosuje się przepisu art. 30 § 5.
Art.9 - instytucja praktycznie wymierająca. Funkcja inkasenta. Taki płatnik tyle tylko, ze nie odpowiada za obliczenie podatku a tylko za jego pobranie i wpłacenie.
Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Art. 13
§ 1. Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest: