Liczbowe ujecie czynników wpływających na zdrowie (publiczne, czyli podlegające ocenie statystycznej) znane jest co najmniej od Raportu Lalonda z 1974 r.
czynniki genetyczne 5-15%
czynniki środowiskowe natury fizycznej/chem/bio5-10% środowisko społeczne 20-25% styl życia 50%
medycyna naprawcza 10-20%
ocena stanu zdrowia w populacji to UJAWNIENIE ZAGROŻEŃ ZDROWIA DLA CAŁEJ POP ULACJI LUB JEJ CZĘŚCI;
mierniki stanu zdrowia populacji:
negatywne (większe znaczenie) - statystyki zgonów/chorób i inwalidztwa Chorobowość / Zapadalność /Inwalidztwo / Umieralność / Śmiertelność / Absencja chorobowa / Częstotliwość hospitalizacji
Upośledzenie (impairment) - jakakolwiek ułomność psycłiiczna, fizyczna lub anatomiczna dotycząca budowy lub funkcjonowania ustroju
Niepełnosprawność (disability) - jakiekolwiek ograniczenie lub brak (w wyniku upośledzenia) zdolności do wykonywania zgodnie z przyjętą normą działalności życiowej Inwalidztwo (handicap) - niedogodność występująca u danej osoby w wyniku upośledzenia lub niepełnosprawności, która ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie przez nią w normalny sposób jej roli życiowej
pozytywne - wydolność fizyczna i neuropsychiczna, klasyfik. zdolności do zawodu, nie mają szerszego zastos. poza MIERNIKAMI SOMATYCZNYMI - rozmiar/masa ciała -BADANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEŻY
kryteria i ocena zdrów ia:
SUBIEKTYWNE - ilness - samoocena jednostki - wywiad z pacjentem (30-50% pacjentów zgłasza dolegliwości bezpodstawne)
OBIEKTYWNE - discase - obiektywne badania - zjawiska fizjo i patofiz na różnych piętrach organizacji ustroju
SPOŁECZNE - ~sp. funkcjonowania jedn. w środowisku; ostre choroby - nagłe ograniczenie pełnienia przyjętych ról społecznych przewlekłe choroby - zmiana sp. funkcjonowania jedn. i narzuca rygory lub zmusza do wycofania się z życia społ.
DUŻE ZNACZENIE W OCENIE ZDOLNOŚCI DO WYKONYWANIA PRACY ! zjawisko “ucieczki w chorobę” czyli sposobu na porzucenie pewnych aktywności społecznych