1. Szkoła historyczna
D powstała w XVIII w; von Savigny, Puchta, von Hugo;
0 punktem wyjścia dla rozważań jest naród i jego duch. Człowiek stanowi część narodu;
D ważność Kościoła;
D irracjonalizm;
D szczególna rola prawników;
0 negacja istnienia prawa naturalnego.
2. Krytyka teorii prawa natury
D głosząc różnicę pomiędzy poszczególnymi narodami szkoła historyczna zakwestionowała leżący u podstaw teorii prawa natury pogląd o jedności natury ludzkiej;
D duch poszczególnych narodów sprawia, że zachodzi głęboka różnica między przedstawicielami poszczególnych narodów;
0 Jeśli więc nie można mówić o jedności natury ludzkiej to nie można też głosić, że istnieje prawo oparte o tak rozumianą naturę człowieka.
0 Każdemu narodowi odpowiada właściwe mu prawo, mające źródło w duchu narodu, jest to prawo zw yczajow e.
D ceni wyżej prawo zwyczajowe niż prawo pozytywne.
3. Praw o najdoskonalsze
D Każdemu narodowi odpowiada właściwe mu prawo, mające źródło w duchu narodu Jest to prawo zwyczajowe.
D wg von Savigny - prawa się nie tworzy, lecz odkrywa, wydobywa się formuły już istniejące. Rozwój prawa zachodzi ewolucyjnie i wyraża ducha danego narodu, prawo zwyczajowe rozwija się w danym narodzie podobnie jak język czy obyczaje, jest rezultatem sił działających w narodzie i takiemu prawu naród chce być posłuszny.
0 Prawo pozytywne jest prawem niższego rzędu w porównaniu z prawem
zwyczajowym.
D Prawu pozytywnemu powstałemu jako rezultat woli prawodawcy, jednostki podporządkowują się niechętnie.
4. Szczególna rola prawników.
0 lepiej umieją wnikać w przeszłe dzieje narodu i wydobywać sens prawa
zwyczajowego - potrafią lepiej poznać i interpretować;
D prawo powstaje przez zwyczaj, ale kształtowane jest przez jurysprudencję.