114334

Teoria idoli Bacona.

Idole - z języka greckiego straszydła, zjawy pojawiające się naszemu rozumowi, to inaczej Wędy ludzkiego rozumu (współcześnie nazywane zabobonami lub mitami). Bacon wprowadzi! termin „idole” do filozofii w XVII w. Wyodrębnił 4 rodzaje idoli:

-    idole jaskini - Wędy rozumu o charakterze indywidualnym (każdy żyje w jaskini tzn. w

swoim domu rodzinnym; wzrastając we własnej jaskini każdy z nas nasiąka poglądami z tej jaskini; czasami długo uważamy, że poglądy z jaskini są prawidłowe, bo nie kontaktujemy się z innymi ludźmi, a gdy ten kontakt następuje to jest on źródłem uprzedzeń myślowycli. Każdy ma okres buntu wobec poglądów z jaskini, lecz ten bunt jest mało twórczy gdyż nadal znamy niewiele innych poglądów. Z idoli jaskini człowiek wychodzi całe życie, z niektórymi się rozstaje).

-    idole plemienne - błędy wynikające ze współnotowości (mają źródło w naszych ludzkich

właściwościach. Każdy człowiek ma potrzebę bezpieczeństwa - z tego powodu często upatruje się prawidłowości, tam gdzie one nie zachodzą. W rzeczywistości panuje chaos, w którym my nie możemy i nie mamy prawa się znaleźć. Idole plemienne można ograniczać poprzez rozwój krytycznego myślenia)

-    idole rynku - to błędy rozumu mające źródło w języku (Powstają ponieważ nie używa się

dokładnie zdefiniowanych słów. Obie strony inaczej rozumieją to słowo i z tego wynika spór - nieprecyzyjne używanie języka. Używa się pojęć, które nie mają desygnatów, tworzy się takie pojęcia)

-    idole teatru (wiele błędów naszego rozumu wynika stąd, że nie jesteśmy dostatecznie

krytyczni wobec poglądów przekazywanych nam na mocy tradycji. Świadomość długości trwania poglądów działa obezwładniająco na rozum człowieka)

Zagadnienie mitów.

Ernest Cassirer (neokantysta):    Rozstrzygnięcie problemów społ.-gosp.-polit. W

poszczególnych państwach jest trudne ze wzg. Na istnienie myślenia mitycznego. W naukach przyrodniczych - myślenie racjonalne, a w dziedzinie praktycznej - myślenie mityczne. Antropologowie wiążą mity z pierwotną bezmyślnością i niewiedzą. U wielu psychiatrów mity to zjawisko neurotyczne. Różnica między myśleniem mitycznym a neurotycznym! W mitach dochodzą do głosu rezultaty przemyśleń intelektualnych oraz uczucia ( sfera emocjonalno-wolitywna). Mity są symbolami tych uczuć, bowiem dochodzą w nich do głosu ludzkie instynkty, nadzieje i obawy, a przede wszystkim obawa przed śmiercią. W dziedzinie polityczno-społecznej nie została nakreślona wyraźna granica między mitem a racjonalną wiedzą, co spowodowało niepokojący rezultat: [q nfe filozofią kieruję myślą polityczną. IfiCŁ stara się uzasadnić aktualnie panujące poglądy polityczne!!! Mity współczesne są szczególnie niebezpieczne, bowiem posługują się osiągnięciami naukowymi, a w tym cywilizacyjnymi. Niebezpieczeństwo myślenia mitycznego wiąże się w konsekwencji z tym, że wszyscy w społeczeństwie myślą jednakowo, na rozkaz. Nadużywa się sloganów. Oddziaływanie mitów powoduje, że obywatele mniej wierzą we własne siły i w swój krytyczny racjonalny osąd.

Mamy więc 2 rodzaje fikcji: negatywną, którą są mity i pozytywną - niezbędne założenie teoretyczne, aczkolwiek odbiegające od historycznych ustaleń (np. zawarcie umowy społecznej uzasadnieniem dla jednakowych uprawnień dla wszystkich obywateli).