Istnienie tej postaci nerwicy jest podawane w wątpliwość, ponieważ zespół liipochondiyczny zwykle występuje w przebiegu innych zaburzeń, np.schizofrenii czy depresji, jako objaw zaś w nerwicy natręctw, nerwicy lękowej.
Niekiedy hipochondryczne nastawienie jest charakterystyczne dla całego życia pacjenta, można wtedy je oceniać jako postać zaburzenia osobowości.
Nerwicę hipochondryczną należy rozpoznawać wtedy, gdy u chorego dominuje zainteresowanie własnym zdrowiem, istnieje uporczywe przekonanie o uszkodzeniu lub schorzeniu mało podatne na przekonywanie i argumenty.
Pacjent, wypowiadając liczne skargi na przykre doznania i dolegliwości, ma własną koncepcję ich chorobowego pochodzenia i całkowicie skupia swoje obawy oraz uwagę na przeżyciach chorobowych.
Są to sporadyczne przypadki, lecz dalszy przebieg charakteryzuje się częstymi pobytami w szpitalach, a nawet zabiegami operacyjnymi, niekiedy dopiero powielu latach rozpoznanie ulega zmianie.
Hipochondryczne skargi należy odróżniać w stosunkowo licznej grupie pacjentów w starszym wieku, którzy systematycznie odwiedzają lekarzy różnych specjalności, zwłaszcza internistów, szukając kontaktu i wsparcia.
Są to zazwyczaj ludzie samotni o bardzo ograniczonych więzach społecznych.
Pełnienie roli społecznej pacjenta oraz utrzymywanie społecznego i emocjonalnego kontaktu z lekarzami srało się dla nich jedynym bardzo ważnym sposobem zaspokojenia potrzeb własnych.
Personel medyczny w tej sytuacji spełnia zadania terapeutyczne, wychodząc naprzeciw tym pacjentom: przebieg zaburzeń jest w rej grupie chorych najczęściej przewlekły, a próby ich usamodzielnienia na ogół nie przynoszą rezultatów.