114519

chrześcijan jest nasieniem wiary") Orygenes (Przeciwko Celsusowi, polemika z autorem Stewa Prawdy)

4)    Okres wielkich prac polemicznych: Laktancjusz (dzieła zwalczające dzieła Porfiriusza), Anatazy ("Do pogan”), św. Augustyn ("o wierze prawdziwej" "o pożytku wiary")

5)    Trzy lata panowania Juliana Apostaty (361-363) - próbował przywrócić pogaństwo, oddzielny okres w apologii: Apolinary z Laodycei, Grzegorz z Nazjanzu, Cyryl Aleksandryjczyk - BYLI PRZECIWKO DZIEŁU CESARZA "PRZECIW GALILEJCZYKOM" 362/363.

6)    Okres apologii skoncentrowanej na chrześcijańskiej teologii dziejów po upadku Rzymu (410 r.): Państwa Boże św. Augustyna - ostatnia wielka apologia starożytna.

Średniowiecze: starożytność - funkcja polemiczna/obronna. Średniowiecze: funkcja uzasadniająca (wykazanie rozumowego charakteru wiary).

-św. Anzelm (zm 1109) - Monotogion i Proslogion - Pros: "wiara poszukująca zrozumienia". Rozum interpretuje, porządkuje treści Objawienia - przynosi radość wierzącemu i przekonuje niewierzących.

-    św. Tomasz z Akwinu (zm. 1274) - "Summa filozoficzna", "Przeciw Poganom" -1259/1264. - służy jako podręcznik dla dominikanów nawracających muzułmanóww Hiszpanii. Starał się przekonywać za pomocą rozumu, który jest drogą nietylko dla chrześcijan.

-W XII i XIII w rodzi się naukowa teologia, czego przykładem jest dzieło Girolama Savonaroli "triumf krzyża, czyli o prawdzie wiary".

-    Czasy reformacji: formułuje się eklezjologiczna część apologii w wyniku polemiki z protestantyzmem. Reformacja podważa pochodzenie instytucji chrześcijaństwa. Celem staje się ośmieszenie oponenta i wykazanie, że jest w radykalnym błędzie. Reformatorzy: Marcin Luter, Jan Kalwin, Hugo de Grotius - autor pierwszego podręcznika polemiki reformowanej). Stanisław Hozjusz- "Chrześcijańskie wyznanie wiary katolickiej" (1553/1557 r.), był bardzo ważnym kontrreformatorem.

-    Czasy oświecenia: zaczyna dominować religia naturalna (deizm, czyli pojęcie Boga jako stwórcy świata i źródła prawa, który nie ingeruje w raz ustanowione prawo). Blaise Pascal - "Myśli": nie przekonamy człowieka zobojętniałego argumentami czysto filozoficznymi, a apologeta musi umieć słuchać i wydobywać pragnienie prawdy. Można twierdzić, że człowiek bez Boga jest "myślącą trzciną", paradoksem. Zakład Pascala: jeśli znajdziemy Boga wygrywamy wszystko, jeśli nie - nic nie tracimy.

-    Francois-Rene Chateaubriand (kontynuator nauk Pascala), "Geniusz chrześcijaństwa" i "Męczennicy, czyli triumf religii chrześcijańskiej". - Wykazywał w nich moralne i estetyczne piękno chrześcijaństwa, przyczynił się do rehabilitacji średniowiecza.

-    bł John Henry Newman - akcentował przewagę bezpośredniego przeświadczenia (assent) nad dowodami i przedstawiał katolicyzm jako jedyną religię odpowiadającą najgłębszym potrzebom ludzkiej natury. "Apologia pro vita sua".