Mała prywatyzacja = spontaniczny, oddolny proces tworzenia nowych prywatnych firm. zwł. handlowych i usługowych oraz prywatyzacja drobnych firm i sklepów’ państwowych (w ramach tzw. ścieżki likwidacyjnej)
- w latach 1990-92 liczba małych i średnich przeds. (MŚP) podwoiła się (ich ilość 1992: 1.6 min; obecnie: ok. 25 min): zatrudniały one 26 min osób
- największą dynamikę wykazuje handel, w latach 1990-94 liczba sklepów wzrasta 10-krotnie.
W ielka prywatyzacja - mniej udana
Spośród ismiejących w 1994 r. 8441 średnich i dużych przeds. państwowych, w ciągu 4 lat tylko co czwarte skierowano na drogę prywatyzacji, a co dziesiąte - zmienia ostatecznie właściciela;
Koniec 1994: istnieje 5000 przeds. państwowych 2001 r. : ok. 70% sprywatyzowanych przeds.
Program powszechne) prywatyzacji (PPP)
- proces nieudany, przeciągany w czasie, modyfikowany
Strategia ta przewidywała przekształcenie w I etapie 200. w II etapie 400 średnich i dużych przeds. państwowych w spółki akcyjne;
Autorzy: „liberałowie gdańscy”, m m. J. Lewandowski. J. Szomburg
- Uzasadnienie sprawiedliwe upowszedmienie własności;
lipiec 1993: Sejm uchwala zmodyfikowaną (okrojoną) wersję PPP. zwaną też programem Narodowych FUnduszy Inwestycyjnych (NFI);
realizacja PPP ciągle przesuwała się w czasie; dopiero po 2 latach, po licznych perypetiach i przeróbkach rozpoczyna się prywatyzacja 514 firm (w b. NRD Urząd Powienuczy powołany dla prywatyzacji rozwiązuje się 30.121994).
Przeds. przekształcają się w spółki akcyjne, wszystkie akcje ma skarb państwa (nie można ich bezp. rozdzielać obywatelom, gdyż kondycja przeds. jest różna; pojawia się też kwestia zarządzaiua mmi); Zarządzanie powierzono 15 wyspecjalizowanym firmom, wyłonionym drogą konkursu spośród krajowych i zagr. grup menedżerskich i konsultingowych oraz banków;
514 przeds. pogrupowano w 15 „zestawów" zwanych NF1; każda firma zarządzająca kieruje 1 NFI. grupującym 34-35przeds. (tzw. „spółki parterowe”)
Podział akcji każdej spółki
- 33% udziałów otrzymuje wiodący NFI (zapewnia mu to kontrolę)
- 27% jest rozdzielonych proporcjonalnie między pozostałe NFI
- 15% kapitahi akcyjnego otrzymują bezpłatnie załogi
- 25% zachowuje Skarb Państwa Skład rad nadzorczych spółek:
- 4 przedstawicieli typuje wiodący NFI
- 2 reprezentuje pozostałe NFI
- 2 reprezentuje załogę spółki
- 1 reprezentuje Skarb Państwa
Mobilizacją do efektywności gosp. ma być sposób wynagr. kierownictwa firm zarządz.; honoraria zależą od wyników finansowych spółek;
- PowszediiK Świadectwo udziałowe
- dokument stwierdzający prawo własności części majątku należącego do NFI; jest to papier wartościowy na okaziciela (jak pietuądz). zabezpieczony przed podrobieniem;
- przetarg na dystrybucję ŚU wygrał Bank PKO;
- od 22.11.1995 każdy obywatel (który 31.121994 ukończył 18 lat) mógł odebrać ŚU; 1 rok czasu na odebraiue. odnotowano je pieczęcią w dowodzie; opłata rejestracyjna: 20 zł
- 26 min odebranych SU (na 28 min uprawnionych); początkowa wartość 1 ŚU - ok. 130 - 150 zł
- ograniczony termin ważności ŚU; jeśli po 1 roku od zakończenia wydawania nie zostanie wymienione na akcje NFI - traci wartość;
- ŚU były prawnie dopuszczone do obrotu publicznego; handel nimi był prowadzony przez biura maklerskie, banki, kantory walutowe; ich wart. wyznaczał rynek;