DSCN6168 (Kopiowanie)

do krwi fosforanów wapnia. Proces rozpuszczania starych i tworzenia nowych osteonów określony jest mianem przebudowy kości i ma duże znaczenie fizjologiczne - umożliwia zrastanie się tego narządu po złamaniach, zmiany jego kształtu itp.

4.4.2J. Krew

Krew również (jak inne tkanki łączne) składa się z 3 elementów: komórek (krwinek czerwonych i białych'. włókien (które występują w postaci płynnego białka fibrynogenu. przekształcającego się we wlóknik czyli fibrynę w procesie krzepnięcia) oraz z substancji podstawnej - surowicy. Surowica (stanow iąca roztwór białek i innych związków organicznych i nieorganicznych) wraz z fibrynogenem tworzy osocze krwi. Typy komórek występujących we krwi przedstawia ryc. 4-26.

N

>ncgo«ai;

orzągte

rcówloos*

iekawjw"-

c

Krwinki (czyli elementy morfotyczne krwi) stanowią objętościowo 43% całej krwi u kobiet i 45% a mężczyzn: można to sprawdzić za pomocą tzw. hematokrytu (który polega na pobraniu niewielkiej ilości krw i do oznakowanej rurki i następnie odwirowywaniu tej krwi w wirówce przez określony czas). Dzielimy je na krwinki czerwone, krwinki białe oraz płytki krwi(którc nic są komórkami, lecz fragmentami komórek szpiku - tzw. mcgakariocytów).

• Komórki krwi w organizmie powstająw procesiehemopoezy (bądźhęmatopoezy). Proces ten rozpoczyna się w życiu płodowym w pęcherzyku żółtkowym, następnie w śledzionie i w wątrobie, zaś od 5 miesiąca rozwoju płodowego w szpiku powstają krwinki białe, a od 7 miesiąca erytrocyty. Po urodzeniu hematopoeza zachodzi w szpiku niemal wszystkich kości organizmu, a po dużej utracie krwi u małych dzieci dochodzi także do intensywnego wytwarzania krwinek w śledzionie i w wątrobie (jest to tzw. hemopoeza pozaszpikowa). W ciągu następnych lat kości rosną, a zatem zawarty w nich szpik produkowałby zbyt wiele krwinek, nawet na potrzeby stanów zagrożenia. Dlatego też ilość czynnego szpiku zmniejsza się i u człowieka dorosłego szpik wytwarzający krwinki (szpik czerwony) występuje jedynie w kręgach, żebrach, kościach czaszki, miednicy i częściach bliższych kości udowych. W pozostałych kościach występuje tzw. szpik żółty, czyli tkanka tłuszczowa. Zawiera ona jednak wiele komórek macierzystych, które w przypadku konieczności przekształcają się w elementy szpiku i podejmują hemopoezę. Szpik czerwony zbudowany jest z komórek siateczki, które stanowią elementy podporowe i syntetyzują włókna rełikulinowe. Poza komórkami siateczki w szpiku występują liczne naczynia zatokowe, wysłane komórkami śródbłonka leżącymi na nieciągłej błonic podstawnej oraz komórki hemopoetyczne (wytwarzające krwinki). Oprócz czynności krwiotwórczej szpik odgryw a rolę w działaniu układu odpornościowego (dojrzewają tu limfocyty B wytwarzające przeciwciała) oraz (wraz ze śledzioną i wątrobą) w usuwaniu z krążenia starych lub uszkodzonych krwinek.

jwe*

£

O

kyc. 4-26. Krwinki człowieka: e - erytrocyty. |k' granulocyt kwasochłoony (cozynofil);

•* - yranulocyt nłwjgtmuklumij (ncuirofil); V- ■ gwniłocyl zasadoddonny (bazofil);

I' Mhjv    ■ - monocyt;

¹' płytki krwi (trombocyty) <ID).

gyc. 4-27. Obraz mikroskopowy fragjocniu upik i im »u«a|n człowieka. W ccncnua wuioczn mcgakanocyt. otoczony partactwu rucwufowyn krwinek 11D)