ograniczające jego skutki, co określane jest mianem reagowania kryzysowego10 lub może to być proces kierowania w organizacji (systemie), który ma na celu zapobiegnięcie sytuacjom kryzysowym, a w wypadku ich zaistnienia, zawrócenie kierunku rozwoju niebezpiecznych zjawisk, zagrażających funkcjonowaniu całej organizacji. Takie działanie nazywane jest zarządzaniem sytuacją kryzysową". Wynika z tego, że nie można utożsamiać sytuacji kryzysowej z kryzysem.
Kryzys według definicji zawartej w Słowniku Terminów z Zakresu Bezpieczeństwa Narodowego to sytuacja będąca następstwem zagrożenia, prowadząca w konsekwencji do zerwania lub znacznego osłabienia więzów społecznych, przy równoczesnym poważnym zakłóceniu funkcjonowania instytucji publicznych'2. Nie zawsze kryzys pojawia się bez wcześniejszego ujawnienia się symptomów wskazujących na zachwianie równowagi funkcjonowania systemu. Pod wpływem zagrożeń powstaje sytuacja kryzysowa, mogąca przerodzić się w kryzys. Zatem sytuacja kryzysowa jest stanem, w którym narastające napięcia wewnętrzne lub zewnętrzne (pomiędzy systemami) powodują destabilizację funkcjonowania systemu i wymuszają podjęcie określonych kroków naprawczych, które mogą doprowadzić do zażegnania sytuacji kryzysowej, a w przypadku działań nieskutecznych, mogą przerodzić się w kryzys, (rys 1).
Rys. 1 Wpływ zagrożeń na powstawanie kryzysu, istota sytuacji kryzysowej.
Źródło: opracowanie własne
10 P. Sienkiewicz, P. Górny, Analiza systemowa sytuacji kryzysowych, Zeszyty Naukowe AON nr 4 z 2001 r., s.28.
11 R. Wróblewski, Zarys teorii kryzysu. Zagadnienia prewencji i zarządzania kryzysami, AON, Warszawa 1996, s. 39.
12 Por. B. Balcerowicz, J. Pawłowski i in.. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Warszawa 2002, s. 61.
4