DSCN6125 (Kopiowanie)

ifioiaffiu

proste dzielimy na rozpuszczalne i na włókniste (skleroprotciny). Do pnasij roaftUSMZftlnyęh (albo tdobulamych) należą: I. albuminy (rozpuszczające się w wodzie) obecne krwi, w mleku i tworzące białko jaja kurzego; 2. globuliny - nierozpuszczalne w wodzie, lec? rozpuszczalne w roztworach soli (na przykład w osoczu krwi bądź w płynach roślinnych, w klórycf, występują); 3. histony. które mają charakter zasadowy; 4. protaminy (występują w dużej Ilości w jądrach komórek, regulując czynności kwasów nukleinowych); 5. gluteniny (rozpuszczalne w kwasach i zasadach); 6. prolaminy (rozpuszczalne w alkoholu). Te dwie ostatnie grupy są bogate w kwas glutaminowy i występują w ziarnach zbóż.

Skleronroteiny to nierozpuszczalne białka szkieletowe. Należą do nich: kolagen (białko tkanki łącznej), keratyna (białko tworzące kopyta, rogi. włosy, pióra itp.) iwłóknik. czyli fibtyna, twoizący główny składni skrzepu w procesie krzepnięcia krwi (powstaje z rozpuszczonego w osoczu fibtynogenu). Skleroproteinj jest również fihroina - białko tworzące nitki oprzędów owadzich (np. nitki jedwabiu).

Białka złożone natomiast otrzymują swoje nazwy w zależności od rodzaju grupy niebiałkowej. połączonej z białkiem prostym. I tak np. połączenia białek z kwasem fosforowym nazywamy fosfonroteinami (należy do nich np. białko mleka kazeina), proteiny połączone z cukrowcami określa się mianem glikoprotein. połączenie protein z barwnikami - mianem chromoprotein (gr. chromo% -barwny: należy tu między innymi hemoglobina), zaś związek protein z kwasami nukleinowymi to nuMeoproiciny-

Od czasów laboratoryjnego zsyntetyzowania pierwszego białka (była to oksytocyna, jeden z hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową, otrzymany sztucznie w 1955 rokuj wytworzono w laboratoriach wiele różnych związków białkowych - niektóre z nich syntetyzujesz na skalę przemysłową.

U zarania dziejów życia na Ziemi, w warunkach zupełnie odmiennych od dzisiejszych, aminokwasy i białka zapewne powstały samorzutnie pod wpływem nieorganicznych czynników fizycznych. Dziś jednak w przyrodzie białka występują wyłącznie w żywych komórkach i są syntetyzowane w strukturach zwanych rybosomami, a w ich powstaniu zasadniczą rolę odgrywają kwasy nukleinowe-3.1.4. Kwasy nukleinowe

W roku 1870 Johannes Friederich Miescher (Szwajcaria, 1844-1895), badając jądra komórek wydzieliny ropnej, wyodrębnił złożone substancje o odczynie kwaśnym, które nazwane został) kwasami nukleinowymi (łac. nucleus - jądro). Wkrótce wyodrębniono dwa rodzaje kwasów nukleinowych: kwas rybonukleinowy zawierający cukier rybozę i oznaczany skrótem RNA kwas deoksvrvbonukleinowy (w skrócie DNA) zawierający deoksyrybozę.

Podobnie jak białka złożone są z małych podjednostek - aminokwasów, tak i kwasy nukleinowe składają się z „cegiełek” zwanych nukleotydami. Łańcuch kwasu nukleinowego (powstający w drwi* polimeryzacji nukleotydów) jest zatempolinukleotydem.

W skład nukleotydu wchodzą trzy elementy (ryc. 3-11):

rybo za bądź deoksyryboza;

Zasada azotowa połączona jest atomem azotu z pierwszym atomem węgla cząsteczki cukru U** to przedstawiono na ryc. 3-11.3-12,3-13,3-3). tworząc razem tzw. nukleozyd. Na przykład polącW*¹' adeniny z rybozą uhm* leozwl adeninowy czyli adenozyna natomiast przez przyłączenie do C adenozyny reszty kwasu fosforowego otrzymujemy adenozynofoslbinn. czyli nuk tyotyd mltr*^iu>lłtt> Jednym z takich nukleotydów złożonych z cząsteczki adeniny, rybo/y i kwasu ortoirój