115020

organizację pod nazwą Zjednoczone Siły Samoobrony Kolumbii (AUC). Negocjacje między AUC a stroną rządową prowadzone w ostatnich latach zakończyły się zlikwidowaniem tego ugrupowania.

•    Lokalne grupy terrorystyczne istnieją również w Peru. Wśród nich wyróżnia się powstały pod koniec lat 60. Świetlisty Szlak. W latach 80. organizacja ta podjęła walkę zbrojną z legalną władzą w Peru. stając się najbardziej aktywnym ugrupowaniem partyzanckim w Ameryce Łacińskiej. Jej celem było przejęcie władzy na drodze rewolucji o podłożu wiejskim.

•    Rywalem Świetlistego Szlaku jest Rewolucyjny Ruch Tupać Amaru (MRTA). Powstał on w 1983 roku jako ugrupowanie dążące do ustanowienia państwa o marksistowskich podstawach. Liczy obecnie około 100 członków. Okres największej aktywności obydwu ugrupowań przypadł na lata 90. Aktualnie ich zdolność do działania i prowadzenia akcji terrorystycznych jest bardzo niewielka.

Nowe wyzwania - bezpieczeństwo ludzkie

•    W państwach latynoamerykańskich konflikty zbrojne są stosunkowo rzadkie, a zagrożenia transnarodowe poza handlem narkotykami, znacznie mniejsze niż w innych częściach świata. Nie oznacz to jednak, że Ameryka Łacińska i Karaiby to region spokojny i wolny od problemów. Prawdziwym wyzwaniem jest zagwarantowanie bezpieczeństwa ludzkiego, czyli ochrony osób i grup społecznych przed przemocą, która rodzi się nie tyle w czasie konfliktów międzypaństwowych, ile w związku z konfliktami i napięciami wewnątrzpaństwowymi o charakterze politycznym lub społecznym.

•    Rosnącym problemem w wielu państwach jest przestępczość w wielkich miastach związana z działalnością młodzieżowych gangów zajmujących się kradzieżą, handlem narkotykami, wymuszaniem haraczy, uprowadzeniami.

•    Bezpieczeństwo ludzkie jest szczególnie trudne do zagwarantowania w tych państwach, gdzie istnieją długotrwałe konflikty wewnętrzne i niestabilność polityczna. Przemoc potęgują także dysproporcje w rozwoju gospodarczym oraz olbrzymie rozwarstwienie społeczeństwa występujące w mniejszym lub większym stopniu we wszystkich państwach Ameryki Łacińskiej i Karaibów.

•    Problem bezpieczeństwa ludzkiego znalazł odzwierciedlenie w Deklaracji na temat bezpieczeństwa w Amerykach przyjętej przez członków Organizacji Państw Amerykańskich 28 października 2003. W art. 4 stwierdzono m. in., że .skrajne ubóstwo, marginalizacja społeczna dużych grup ludności [...] wpływa niekorzystnie na stabilność demokratyczną. Skrajne ubóstwo niszczy spójność społeczną i szkodzi bezpieczeństwu państwa".

Region andyjski. Konflikt w Kolumbii

•    Najbardziej niestabilnym obszarem Ameryki Łacińskiej i Karaibów jest region andyjski, do którego zaliczane są Boliwia. Ekwador. Kolumbia. Peru i Wenezuela. Charakterystyczną cechą każdego z tych państw jest słabość instytucji państwowych. W większości występują bądź występowały w nich skłonności do rządów populistycznych lub autorytarnych. Z perspektywy bezpieczeństwa regionalnego najpoważniejsza wydaje się sytuacja w Kolumbii. Nierozwiązany od wiełu lat konflikt rzutuje nie tylko na sytuacje wewnętrzną w tym państwie, ale przyczynia się również do destabilizacji całego regionu.

Geneza

•    Początki konfliktu w Kolumbii sięgają końca lat 40. Zabójstwo lidera ruchu liberalnego. Jorge Eliecera Gaitana. do którego doszło 9 kwietnia 1948 roku. wywołało kilkudniowe zamieszki w Bogocie (tzw. bogotazo). W czasie trwającego do 1964 roku okresu zwanego w historii kolumbijskiej la violencia nastąpiło pogłębienie istniejących już znacznie wcześniej w społeczeństwie poddziałów politycznych oraz dalsza erozja rządów centralnych. Część Kolumbii znalazła się pod władzą lokalnych przywódców oraz mniej lub bardziej

2