115022

•    Dodatkowo państwa południowo - i wschodniośródziemnom orskie przeszły do nowego, jakościowego etapu wyścigu zbrojeń, wchodząc w posiadanie broni masowego rażenia. Dotychczas jedynym państwem bliskcrwschodnim posiadającym broń jądrową jest Izrael, ale Egipt. Syria i Iran są w stanie wyprodukować broń chemiczną, a Syria i Iran - także bron biologiczną. Państwa te posiadają rakiety balistyczne, a Egipt i Iran dążą do wyprodukowania broni jądrowej.

•    Poważnym wyzwaniem dla szeroko rozumianego bezpieczeństwa Bliskiego Wschodu jest również deficyt wody pitnej. Region ten zamieszkuje 5 procent światowej populacji, a na jego obszarze znajduje się tylko 1 procent odnawialnych globalnych zasobów wody pitnej.

Konflikt arabsko - izraelski

•    Konflikt arabsko - izraelski rozpoczął się po proklamowaniu niepodległości państwa Izrael w maju 1948 roku. Obecnie bezpośrednio zaangażowane w konflikt są Izrael. Liban. Syria a także Autonomia Palestyńska. W przeszłości były to również Egipt i Jordania, jednak państwa te podpisały traktaty pokojowe z Izraelem. W konflikcie biorą także udział aktorzy pozapaństwowi. Począwszy od okresu międzywojennego, były to ekstremistyczne ugrupowania żydowskie, m. in. Hagana. Irgun. Grupa Sterna. Lehi, Kach oraz arabskie, głównie Harnaś. Hezbollah. Islamski Dźihad. Al. - Fatah. Brygady Męczenników Al - Aksa.

•    Główny przedmiot konfliktu stanowią terytoria Zachodniego Brzegu Jordanu i Strefy Gazy. Jerozolima oraz Wfcgórza Golan. Strefa Gazy i Zachodni Brzeg to obszary, na których planowane jest utworzenie niepodległego państwa palestyńskiego. Decyzje takie zapadły w latach 90. w podpisanych przez Izrael i Autonomię Palestyńską porozumieniach pokojowych (Oslo I i Oslo II). Zostały one jednak zrealizowane tylko częściowo, a po załamaniu się bliskowschodniego procesu pokojowego we wrześniu 2000 roku ich implementacja została cofnięta. Istotny element sporu stanowi także Jerozolima, do której roszczą sobie prawo zarówno Izraelczycy, jak i Palestyńczycy. Obie strony głoszą, iż jest ona stolicą ich państwa. Kością niezgody jest zwłaszcza stare miasto w Jerozolimie, ważne dla obu stron ze względów historycznych i religijnych.

•    Przedmiot sporu stanową także \Ategórz Golan. przejęte od Syrii przez Izrael w wyniku wojny w 1967 roku (tzw. wojna sześciodniowa). Są one ważne dla obu stron ze względów strategicznych, a także z powodu znajdujących się tam źródeł wody pitnej. Już w altach 1965 - 1967 pomiędzy Izraełem a Syrią kilkakrotnie dochodziło do starć zbrojnych na tle użytkowania rzeki Jordan. W wyniku zajęcia Wzgórz Golan Izrael uzyskał pełną kontrolę nad źródłami wody pitnej.

•    W czasie trwającego niemal 60 lat konfliktu miało miejsce kilka wojen: w maju 1948 roku (wojna o niepodległosc/naąba). w czerwcu 1967 roku wojna sześciodniowa, w październiku 1973 roku wojna Jom Kippur. w czerwcu 1982 roku i lipcu 2006 roku oraz dwa powstania palestyńskie przeciwko Izraelowi, które wybuchły w latach 1987 i 2000.

•    W 1991 roku rozpoczął się tzw. bliskowschodni proces pokojowy. Do 2000 roku podpisano kilka porozumień izraelsko - palestyńskich: Deklarację Zasad, tzw. Układ z Oslo I; porozumienie kairskie; Układ Tymczasowy, tzw. Układ z Oslo II; Protokół o wycofaniu wojsk Izraela z Hebronu; Wye River Memorandum: Memorandum z Szarm el-Szejk. Dotyczyły one głównie procesu przekazywania ziem Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu pod administrację palestyńską, aby docelowo mogła ona tam utworzyć niepodległe państwo. Nie udało się jednak zrealizować celu władz Autonomii Palestyńskiej, jaki było utworzenie niepodległego państwa palestyńskiego z dniem 4 maja 1999 roku. Po fiasku negocjacji toczących się w Camp David w dniach 11-25 lipca 2000 roku rozmowy izraelsko -palestyńskie zostały zerwane. Po śmierci prezydenta Autonomii Palestyńskiej Jasira Arafata i po wyborze 9 stycznia 2005 roku na ten urząd umiarkowanego polityka Mahmuda Abbasa na początku lutego odbył się szczyt palestyńsko - izraelski, podczas którego premier Izraela Ariel Szaor i prezydent Autonomii Palestyńskiej zadeklarowali zakończenie walk i powrót do rozmów pokojowych. Jednak do przełamania impasu nie doszło. Utrzymuje się on nadal.

2