115112

2.    Podstawowe przyczyny powstania państwa:

a)    wzrost wydajności pracy i wielkie społeczne podziały pracy, nieznane społeczeństwom pierwotnym

b)    ukształtowanie się własności prywatnej, nieznanej społeczeństwom pierwotnym

c)    rozpad społeczeństwa na klasy i powstanie w związku z tym sprzeczności klasowych, niedających się pogodzie bez specjalnej siły przymusu, jaką mogło stworzyć dopiero państwo

3.    Drogi (swoiste formy) powstawania państwa

a)    klasyczna, państw a ateńskiego; powstanie bezpośrednio z przeciwieństw klasowych, rozwijających się wewnątrz społeczeństwa rodowo-plemiennego

b)    państwa rzymskiego; konflikt istniejący pomiędzy patrycjuszami

a plebejuszami; zastąpił on ( w drodze rewolucji) rodowy podział ludności podziałem terytorialnym i ekonomicznym oraz powstaniem organizacji państwowej

c)    plemion germańskich; znajdowały się one na etapie wspólnoty rodowej, zajęły tereny byłego imperium rzymskiego, gdzie panował rozpadający się system niewolniczy, przy czym równoczesny rozpad germańskiej wspólnoty i rzymskiego niewolnictwa doprowadził do powstania feudalnych państw zachodniej Europy

d)    Słowian i Arabów; droga rozwojowa od społeczeństwa rodowo-plemiennego do feudalnej organizacji państwowej z pominięciem ustroju niewolniczego

4.    Istota państwa

„Ponieważ państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych państw, to z reguły jest państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych.” ¹

a)    państwo tworzy prawo (system norm odzwierciedlający wolę klasy posiadającej, mający walor przymusu i zabezpieczony sankcją władzy publicznej)

b)    aparat państwowy

powołany został dla utrzymania ładu i porządku zabezpiecza interesy klasy panującej posługuje się przemocą i przymusem

c)    utrwala i pogłębia różnice klasowe

d)    wraz z prawem stanowi najważniejszy element nadbudowy społeczeństwa klasowego: jego cześć polityczną

e)    zniesienie przeciwieństw klasowych = zniesienie państwa

2

1

F.Engels, Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i paiistwa, Warszawa 1979, s. 223-224