-ocena zjawisk politycznych i sądy wartościujące na temat instytucji politycznych -uznane wzory zachowań w sferze polityki i wypróbowane typy działań politycznych wg Almonda i Verby
1. zaściankowa- społeczeństwo nie uznaje systemu politycznego za centrum
brak żądali politycznych nie uznawanie autorytetu władzy.brak samoświadomości politycznej, nie występują wyspecjalizowane role polityczne, np. afrykańska społeczność plemienna
2. poddańcza- świadomość systemu politycznego jako centrum, brak żądań politycznych,akceptacja pasywność np. systemy autorytarne, kształtujące się systemy demokratyczne
3. uczestnicząca-świadomość systemu politycznego i jego akceptacja, aktywność, realizacja własnych interesów i żądań, akceptacja decyzji, wysoki stopień wiedzy politycznej, w rzeczywistości najczęściej typy pośrednie, (typy mieszane: kultura polityczna zaściankowa i podporządkowania/ podporządkowania i uczestnictwa/ zaściankowości i uczestnictwa) spójność/ niespójność systemu politycznego i kultury politycznej
Ad 53.
Władza legitymizowana to taka, która opiera się na czynnym, dobrowolny przyzwoleniu rządzonych. Wskazuje się na dwie legitymizacje:
1) normatywna podmiotu władzy - polega na uznaniu, że dana gmpa rządzących doszła do władzy i sprawuję ją zgodnie z zasadami i normami przyjętymi w konstytucji państwa i innych aktach prawnych. Legitymizacja dotyczy dojścia do władzy i sposobu jej sprawowania.
2) Społeczna podmiotu władzy - polega na przeświadczeniu, że dana grupa rządząca lub sposób sprawowani władzy uchodzą w opinii społecznej za uprawnione, należyte, godne akceptacji. Dotyczy więc grupy rządzącej i sposobu sprawowania władzy.
D. Easton mówi o 3 wymiarach legitymizacji władzy:
1) ideologiczna - opiera się na akceptacji głównych zasad, wg których władza jest zorganizowana w systemie politycznym i rozprzestrzeniona. Na tę legitymizację składają się równocześnie elementy: a) określenia celów i podstawowych zasad systemu, czyli swego rodzaju systemu wartości b) wyróżnienie tych ideałów, celów i zasad, które pomagają w interpretacji przeszłości, tworzą podstawę do oceny teraźniejszości, wyznaczają wizję przyszłości
2) strukturalna - opiera się na przekonaniu o prawowitym, legalnym i praworządnym cliarakterze norm reżimu politycznego. W zakres tego rozumienia wchodzi również akceptacja społeczna dla panującego porządku prawnego. Normy prawne nie mają absolutnej zdolności do legitymowania instytucji, mogą się zmieniać i legitymować nowe instytucje.
3) personalna - wyraża się w szacunku dla konkretnych osób sprawujących funkcje publiczne. Rolę podstawową spełniają tu zachowania osób pełniących funkcje polityczne, ich sposób politycznego działania i osobowość.
D. Beetham - wg niego pojęcie legitymizacji zawiera trzy odrębne, jakościowo różne elementy:
1) jest zgodna z ustalonymi regułami
2) reguły te znajdują usprawiedliwienie w przekonaniach, zarówno sprawujących władzę, jak i podporządkowanych
3) istnieje czynne przyzwolenie ze strony podporządkowanego na zależności władcze -przyzwolenie wyrażające się w konkretnych zachowaniach.
Istnieją trzy poziomy legitymizacji: reguł, przekonań i zachowań