117231

odsprzedawałyby go po wysokiej cenie i ostatecznie producent mógłby go sprzedawać tylko po niższej cenie;

•    nabywcy muszą się dzielić na grupy o różnej elastyczności cenowej popytu.

wywołanej różnymi preferencjami, różnymi dochodami i różnym dostępem do substytutów;

•    powinna istnieć możliwość podzielenia rynku na odrębne segmenty, to jest oddzielenia jednej grupy odbiorców od drugiej.

<*- rodzaje dyskryminacji

•    Dyskryminacja cenowa pierwszego stopnia oznacza, że monopolista sprzedaje różne jednostki produkcji po różnych cenach oraz że ceny te są różne dla różnych osób. Ten przypadek czasami jest znany pod nazwą doskonalej dyskryminacji cenowej. W realnym żydu mamy bardzo niewiele przykładów doskonałego zróżnicowania cenowego. Najbliższym ideału jest przykład małomiasteczkowego lekarza, który pobiera od swoich pacjentów różne opłaty, w zaleźnośd od ich zdolności do płacenia.

(a) W warunkach zróżnicowania cen pierwszego stopnia każda jednostka dobra jest sprzedawana tej osobie, która wycenia ją najwyżej, i po maksymalnej cenie, jaką ta osoba jest skłonna zapładć. Na takim rynku nie istnieje zatem nadwyżka konsumenta - cała nadwyżka jest przejmowana przez producenta. Okazuje się. że doskonała dyskryminacja cenowa prowadzi do efektywnego poziomu produkcji. Aby to wykazać zauważmy, że monopolista stosujący doskonałe różnicowanie cen musi wytwarzać taki poziom produkcji, przy którym cena równa się kosztowi krańcowemu: jeśli cena byłaby większa niż koszt krańcowy, znaczyłoby to. że jest ktoś skłonny zapładć więcej niż wynosi koszt wytworzenia tej dodatkowej jednostki produkcji - dlaczegóż by więc nie wyprodukować i nie sprzedać temu komuś owego dodatkowego produktu?

•    Dyskryminacja cenowa drugiego stopnia oznacza, że monopolista sprzedaje różne jednostki produkcji po różnych cenach, ale każda osoba, która kupuje tę samą ilość dobra, płaci taką samą cenę. Ceny różnią się zatem w przekroju ilości sprzedawanego dobra, nie zaś w przekroju osób. Najbardziej popularnym tego przykładem jest rabat hurtowy.

(a) Różnicowanie cen drugiego stopnia jest także znane pod nazwą wyceny nieliniowej, ponieważ oznacza ona. że cena na jednostkę produktu nie jest stała, ale zależy od tego, ile towaru zostaje nabywane. Ta forma różnicowania cen jest powszechnie stosowana przez przedsiębiorstwa użyteczności publicznej: na przykład, cena za jednostkę elektryczności zależy często od tego. jaka jest wielkość zużycia. W innych branżach, w przypadku zakupu większych ilości bywają czasem dostępne hurtowe rabaty.

•    Dyskryminacja cenowa trzeciego stopnia zachodzi wtedy, gdy monopolista sprzedaje różnym ludziom po różnej cenie, ale każda jednostka produktu sprzedawana danej osobie jest sprzedawana po takiej samej cenie. Jest to najbardziej popularna postać dyskryminacji cenowej, a jej przykłady obejmują obniżki dla emerytów, studentów itp.

2. PORÓWNANIE PRODUKCJI I CENY PRZEDSIĘBIORSTWA DZIAŁAJĄCEGO W DOSKONALEJ KONKURENCJI Z SYTUACJĄ PRODUCENTA MONOPOLU

a) porównanie produkcji i ceny