117371

zbiorowe i indywidualne podmioty gospodarcze Do zasad tych należą: z. odpowiedzialności społecznej, z. zaufania, z. poszanowania reguł prawnych, z. szacunku dla środowiska naturalnego, z. fonnalnej równości podmiotów gospodarczych, z. uwzględniania przez podmiot gospodarczy słusznego interesu społecznego, z. poszanowania podmiotów zewnętrznych, która ma na celu dobro konsumenta, zakaz walczenia z konkurentem nieuczciwymi metodami, zakaz działań destrukcyjnych itp.

Poza makroetyką, w etyce biznesu istnieje etyka przedsiębiorstwa ( bardzo często utrwalana i nauczana w postaci kodeksu etyki zawodowej lub wewnętrznych normatywnych uregulowań określonego przedsiębiorstwa, opartych na szczegółowych .analizach przypadku”), jak również etyka indywidualna, związana z rolą społeczną, jaką jest aktywne uczestnictwo w życiu gospodarczym.

Kodeks czyli między prawem a sumieniem

Regulowanie problemósv moralnych poprzez konstruowanie kodeksów ma swoich zwolenników i przeciwników.

Przeciwnicy przywołują najczęściej następujące argumenty

1.    istotą moralności jest jej powszecluiość i uogółnialność jej zasad i noim

2.    postęp w moralności mierzy się m in. uniwersalizacją jej zasad

3.    podmiotem moralności jest człowiek jako człowiek

4.    cechą ocen i zachowali moralnych jest ich bezinteresowność

5.    moralność ma charakter refleksyjny i nieusuwalnie konfliktowy

6.    kodeks etyki zawodowej sprowadza problem odpowiedzialności do posłuszeństwa normom

7.    moralność jest czymś, co obowiązuje niezależnie od konwencji i umów

8.    w związku ze stroną formalną etyka zawodowa jest relatywna w tym sensie, że może mieć charakter koniunkturalny, zależny od panującej ideologii

9.    sama potrzeba formułowania kodeksów ma charakter koniunkturalny Zwolennicy kodeksu mają natomiast następujące argumenty:

1.    moralność nie jest czymś powszechnym, ale jest faktem społecznym

2.    etyka zawodowa nie jest jakimś nowatorskim pomysłem czy modą czasów współczesnych

3.    etyka zawodowa nie zastępuje moralności powszechnej, ale dopełnia ją, i to w wieloraki sposób (konkretyzując treści norm moralności powszechnej, dostosowując je do konkretnej sytuacji społecznej; określając potrzeby, granice i cele odstępstwa od nonn moralności powszechnej; formułując sposoby i możliwości rozwiązywania konfliktów' nonn moralności powszechnej i nonn związanych z wykonywanym zawodem, fonnulując ideał, koncepcję dobra, do którego realizacji określona praca zawodowa powinna zmierzać)

4.    etyka zawodowa nie zastępuje więc ani nie relatywizuje norm moralności powszechnej, lecz pełni obok niej inne funkcje

5.    posłuszeństwo kodeksowi nie zwalnia nigdy z odpowiedzialności indywidualnej

6.    kodeks etyki zawodowej zawiera bardzo często antypragmatyczną zasadę Ilonom

Zadaniem kodeksów etyki zaw^fodowej jest przede wszystkim uszczegółowienie powszechnych norm moralnych i dostosowanie ich do specyfiki danego zawodu.

Niewiara w skuteczność etyk zawodowych ma swoje źródło w przekonaniu, że człowiek uczciwy będzie uczciwy i w biznesie i w domu. Nieuczciwy zaś będzie nieuczciwy nawet podczas spowiedzi. O uczciwości bowiem i nieuczciw-ości decyduje sumienie.

Funkcją etyki zawodowej jest uszczegółowienie ogólnych nonn etycznych i dopasowanie ich do określonych ról zawodowych, sytuacji, konfliktów', relacji, których ogólna etyka nie przewiduje, bo i przewidzieć nie jest w stanie.