• Inflacja endogeniczna - to rodzaj inflacji wywołanej przez reakcję łańcuchową, spowodowaną reakcją poszczególnych grup społecznych na zmiany relacji wynagrodzeń.
• Inflacja egzogeniczna - to rodzaj inflacji, którą wywołują czynniki zewnętrzne, niezależne od układu gospodarczego. Przez czynniki zewnętrzne należy tu rozumieć na przykład klęskę nieurodzaju, powodującą ograniczenie bądź zmniejszenie podaży, co wpływa na wzrost cen.
• Inflacja popytowa - zjawisko spadku siły nabywczej pieniądza (wzrostu cen w gospodarce), zachodzące, gdy podaż pieniędzy na rynku przekracza wartość towarów i usług.
• Inflacja kosztowa (dostawców) - jest pojęciem stworzonym przez kosztową teorię inflacji. Według tej teorii, nie można założyć wysokiej elastyczności cen. Ceny, bowiem administrowane są przez monopole. Przyczyna inflacji jest niezależna od agregatowego popytu na towary.
• Inflacja pieniężna to inflacja wywołana przez niekorzystną relację strumienia pieniężnego na rynku do innych strumieni gospodarczych (nadmierna emisja pieniądza).
• Inflacja budżetowa - to inflacja generowana przez nadmierny wzrost wydatków rządu, nie mający pokrycia w dochodach budżetu. Synonimami inflacji budżetowej są: inflacja skarbowa, emisyjna, rządowa.
• Inflacja kredytowa - to inflacja, za którą odpowiedzialne są podmioty kreujące nadmierny poziom strumienia pieniężnego (kredytowego).
6. Przyczyny i skutki inflacji dla gospodarki:
a) Przyczyny inflacji:
• Według monetarnej teorii inflacji:
♦ Zbyt duża podaż pieniądza, wynikająca z błędnej polityki pieniężnej banku centralnego, pod którego kontrolą znajduje się podaż pieniądza.
• Według popytowej teorii inflacji:
♦ Ustalanie się agregatowego popytu na towary na poziomie przewyższającym możliwości jego zaspokojenia.
• Według kosztowej teorii inflacji:
♦ Wzrost kosztów produkcji niezależny od agregatowego popytu na towary.
b) Skutki inflacji:
• Pozytywne:
♦ Powolne procesy inflacyjne wpływają korzystnie na dynamikę wzrostu gospodarczego - pozwalają na obniżenie realnych stóp procentowych i stawek płac realnych, co wywołuje optymistyczne nastroje wśród przedsiębiorców z powodu poprawy rentowności, optymistyczne nastroje wzmacniają działalność inwestycyjną przyczyniając się do przyśpieszenia wzrostu gospodarczego.
♦ Powolne procesy inflacyjne ułatwiają pożądane zmiany relacji cenowych w warunkach istnienia sztywności cen do dołu - przyśpieszają ustalanie się właściwych relacji cen, co racjonalizuje decyzje gospodarcze i umożliwia prawidłową alokację zasobów.
• Negatywne:
♦ Zniekształcanie informacyjnej funkcji cen - gdy ceny rosną stosunkowo szybko, podmioty gospodarcze tracą orientację rynkową, gdyż nie są w stanie ocenić, czy zmiany cen są rezultatem ogólnych procesów inflacyjnych, czy też wynikają ze zmian relacji cen.
♦ Ucieczka od pieniądza - gwałtowny spadek popytu na pieniądz w ujęciu realnym.
♦ Redystrybucja dochodów - ponowny podział dochodów między podmioty gospodarcze.
♦ Wzrost niepewności i osłabienie aktywności gospodarczej - silne procesy inflacyjne zwiększają niepewność w zakresie przewidywań zmian cen, co zazwyczaj osłabia aktywność gospodarczą.
♦ Niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym - Np. Inflacja w Polsce kształtuje się na wyższym poziomie niż w innych krajach, to dobra eksportowane przez
2