TRZECI POZIOM Budżet Państwa Budżet Państwa
Skoro państwo wymusiło na nas konieczność utworzenia takiego systemu emerytalnego to na państwie ciąży ostateczna gwarancja wypłacalności i pomocy.
Czy emerytury z kapitału formalnego i realnego są:
a) pewne (gwarantowane prawnie i ekonomicznie)
b) efekto(y)wne (dają poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego)
c) realne (zachowują siłę nabywczą w czasie)
To wszystko zależy ostatecznie od:
- wydajności fiskalnej państwa
- równowagi budżetowej
- długu publicznego
Liczy się tu nie tylko stan obecny, ale i przyszłość!
Pojęcie ryzyka systemu emerytalnego?
Możliwość utraty równowag finansowej systemu powodującej konieczność interwencji finansowej lub pozafinansowej ze strony władz regulacyjnych.
Równowaga finansowa
- sytuacja, w której istnieje możliwość finansowania przyrzeczonych świadczeń emerytalnych na podstawie nabytych uprawnień ze środków finansowych pierwotnie na ten cel przeznaczonych (środków celowych)
Ryzyko systemu emerytalnego wiąże się z procesem przechodzenia od „(...) satysfakcjonującej interesariuszy równowagi do niesatysfakcjonującej przyjmujących (to) ryzyko (...) w systemie finansowym i gospodarce".
(D. Hendricks, J. Kambru, P. Mosser, systemie ńsk and thefinancial ńsk.)
Nierównowaga systemu emerytalnego
• wynika z zaniżonej wypłaty składek
• „obrywają" aktywni zawodowo
Główne typy ryzyka systemu emerytalnego
Fundusze emerytalne
- Ryzyko demograficzne
- Ryzyko polityczne
- Ryzyko społeczne
- Ryzyko socjalne
- Ryzyko gospodarcze
- Ryzyko operacyjne
System emerytalny sam powinien dostosowywać się do zmian Ryzyko demograficzne
• Wiąże się przede wszystkim z relacją zachodzącą pomiędzy osobami aktywnymi zawodowo a osobami obierającymi świadczenie emerytalne